Hem Erdoğan’ın yenilerek İstanbul’un muhalefete geçmesi hem de aradaki farkın bu denli açık olması muhalefet saflarında coşku, umut ve moralleri arttırmıştır. Bu denli nicel bir farkın siyaset sahnesinde önemli değişimlerin, güç dengelerinde kaymaların önünü açmasını beklemek gerekir.

Harlan Kömür Madeni grevi 1930’lu yılların Amerika’sına damgasını basmıştı. Elbette sadece Harlan’da değil, diğer maden ocaklarında, fabrikalarda, çiftliklerle yani üretimin yapıldığı her yerde irili ufaklı grevler, direnişler yaşanıyordu. Kapitalist sistemin yarattığı cehennem işçileri mücadele etmeye sevk ediyordu.

Kendi sınıf çıkarları açısından Türkiye burjuvazisinin iki emperyalist bloktan hangisinin içinde olacağına dair tartışmalarda işçi sınıfı bir taraf olamaz. Bugün bedelini emekçilerin ödediği bir emperyalist paylaşım savaşı yürümektedir ve bu savaşın sorumluluğunu her iki emperyalist blok da taşımaktadır.

ABD’nin en köklü ve en büyük orkestralarından biri olan Chicago Senfoni Orkestrasında geçtiğimiz aylarda bir grev gerçekleşti. Greve çıkanlar orkestra salonunda çalışan temizlik işçileri ya da orkestra binasının tadilatını yapan inşaat işçileri değil, orkestranın müzisyenleriydi. Beş kıtada sayısız konser verip festivallere katılan, birçok müzik ödülüne layık görülen, enstrümanlarından çıkan notalarla Bach’ın, Beethoven’in, Mozart’ın ruhlarını çağıran ünlü Chicago Senfoni Orkestrasının müzisyenleri…

İttifak’ın izlediği tereddütlü ve uzlaşmacı politikalar, onu aynı zamanda karşı-devrimin ağır darbesiyle de yüz yüze bırakmıştır. Rejimin kısmi tavizlerle hareketi sönümlendirmeye ve bunu başaramadığı takdirde onu şiddetle ezmeye çalışacağı açıktır. Gelinen noktada mücadele sürecinin ilerletilip rejimin alaşağı edilebilmesi için emekçi kitlelerin önünde burjuva unsurlara kulak vermeden bağımsız inisiyatiflerini geliştirme görevi durmaktadır. Hareketin başarıya ulaşması buna bağlıdır.

15-16 Haziran Genel Direnişi, Türkiye işçi sınıfı hareketi tarihinde önemli bir zirve olma özelliğini halen koruyor. Türkiye'de işçi sınıfının devrimci bir rol oynayıp oynayamayacağının, hatta var olup olmadığının bile tartışıldığı bir tarihsel kesitte, iki güne yayılan militan bir eylemlilik sergileyen işçi sınıfı, bu kadarıyla bile düşmanlarının yüreğine korku salmayı başarmıştı. Sendikal hak ve özgürlükleri için ayağa kalkan ve başta planlanan eylemliliği aşan bir militanlık ve kitlesellikle İstanbul'a damgasını vuran işçi sınıfı, tüm baskılara, kara listelere, ilan edilen sıkıyönetime ve ardından gelen 12 Mart darbesine rağmen mücadeleye devam etmiş ve yetmişli yıllardaki toplumsal mücadelenin temel lokomotifi olmuştu.

“Beyaz yakalı” işçiler giderek daha güçlü bir sınıf tutumu alarak harekete geçerken, “orta sınıf”a mensup oldukları yanılsamalı algısından da pratikte kurtulmaya başlıyorlar. Aslında benzer koşullar ve mücadele süreçleri her zaman benzer değişimlere yol açıyor. Örneğin 1929 büyük buhranı da böyle bir sonuca yol açmış, fakat İkinci Dünya Savaşı sonrasında ve özellikle de SSCB’nin çöküşünün ardından bu algı yeniden beslenmişti.

Geçtiğimiz haftalarda Filipinler ve Hindistan’da gerçekleştirilen seçimler iktidardaki otoriter partilerin güç kazanmasıyla sonuçlandı. Her iki örnek de günümüz dünyasında sermayenin politik ihtiyacının ne olduğunu gösteriyor. Hem küresel hegemonya savaşı bağlamında hem de dünya çapında giderek artan otoriterleşme eğilimi bağlamında bu iki ülke ilgiyi hak ediyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayında genç nüfus üzerine “İstatistiklerle Gençlik 2018” adıyla bir rapor yayımladı. Söz konusu raporda, pek çok başlık altında gençliğin durumuna ilişkin veriler yer alıyor. Bu başlıklardan biri “yaşam memnuniyeti” adını taşıyor. Rapor, bir önceki yıl yayımlanan rapora göre oranı düşmüş olsa da gençlerin %55,4’ünün mutlu olduğunu söylüyor.

Avrupa’da yükselen faşizmin önünü kesmek tabii ki mümkündür. Ama bu işçi sınıfının saflarında ciddi bir toparlanışı ve sınıf eksenli bir mücadeleyi gerektiriyor. Bunun da önkoşulu devrimci güçlerin her türlü küçük-burjuva sol etkiden sıyrılıp faaliyetin temeline işçi sınıfını oturtmalarıdır. Emekçilerin gerçek sorunlarını bıkmadan usanmadan gündeme getirmek, gerçek düşmanın sermaye sınıfı olduğunu ve bu sorunların tek çözümünün de kapitalist sömürü sistemine son vermekte yattığını kitlelere mücadele içinde kavratmak kilit önemdedir.

Kapitalizmin yarattığı korkunç yıkıma rağmen bugünlere kadar ulaşmayı başarmış muhteşem bir kültürel, sanatsal ve tarihsel mirasa sahibiz. Özellikle içinde olduğumuz son yüzyıl, insanlık tarihinin cam fanuslarda korunması gereken bu miraslarının nasıl hovardaca ve hunharca yok edildiğine tanıktır. Emek vermeyen acımasızdır.

27 Mayıs 1960 askeri darbesi Türkiye siyasi tarihinin önemli bir dönemeç noktasıdır. Bu konuda muhafazakar, İslamcı, Kemalist ve liberal kesimlerden geniş bir yelpazede değişik yorumlar yapılıyor. Bu yorum çeşitliliği içinde, kafa karışıklığına düşmeden net bir analiz ve görüşe ulaşmak zorlaşıyor. Elif Çağlı’nın "Bonapartizmden Faşizme" adlı kitabının ilgili dönemi ele aldığı bölümleri bu açıdan büyük önem taşıyor. Bu bölümleri tekrar yayınlamayı anlamlı buluyor, 27 Mayıs’a dair sağlam bir Marksist yoruma ihtiyaç duyanların dikkatine sunuyoruz.

Bir Afrika ülkesi olan Ruanda’da Hutu iktidarı altında azınlık Tutsilerin maruz bırakıldığı soykırım düzeyine varan katliam, 7 Nisan 1994’te başlayıp 100 gün sonra sona erdiğinde, üç yüz bini çocuk yaklaşık bir milyon insan katledilmişti. Böylece iki dünya savaşıyla insanlığa cehennemi yaşatan kapitalizm 20. yüzyıl sona ererken hanesine bir katliam daha eklemiş oluyordu.