Trump, iktidara gelirken ve iktidarını pekiştirme sürecinde kullandığı kutuplaştırma siyasetinin en önde gelen aracı olan göçmen karşıtı politikalarını hız kesmeden hayata geçirmeye devam ediyor. Yerli işçilere yaşadıkları sorunların kaynağı olarak gösterdiği göçmen işçileri vahşi bir saldırı dalgası ile karşı karşıya bırakarak olabildiğince fazla sayıda göçmen işçiyi sınır dışı etmeye çalışıyor. Trump ABD tarihinin “en büyük sınır dışı operasyonunu” hayata geçirmek için attığı adımlarla göçmenleri hedef haline getirirken, işçi sınıfını bölmek ve kendisine yönelik tepkileri göçmenlere yönelterek hedef şaşırtmak istiyor.

Türkiye işçi sınıfının bu denli örgütsüz hale getirilmesi ve sendikaların bu denli onun öz örgütleri olmaktan çıkarılmış durumda olması sayesinde burjuvazi sınıfa yönelik saldırılarını istediği ölçüde ilerletebilmekte, emekçi kesimleri de birbirine düşürebilmektedir. Bunun önüne geçebilmenin tek yolu örgütlenmekten ve sendikaları mücadeleci sınıf örgütleri haline getirmekten geçmektedir.

Emek üretkenliğinde gelinen aşamayla birlikte günde 3-4 saatlik çalışma bugün de mümkün. Ancak kapitalizmin yasaları var oldukça bu sadece temenni düzeyinde kalabilir. Kapitalizmin yarattığı mevcut koşullarda sınıf mücadelesiyle yasalaşan 8 saatlik işgünü dahi işçi sınıfının büyük çoğunluğu için hâlâ hayal düzeyindedir. Uzayan iş saatleriyle, düşük ücretlerle, iş cinayetleriyle, işsizlik illetiyle kapitalizm tarafından hayatı çepeçevre kuşatılmış işçi sınıfının kendini ve gezegeni kapitalizmden kurtarmaktan başka şansı yoktur.

Erdoğan rejimi içeride yarattığı yıkımı büyüterek yoluna devam ederken, Ortadoğu ve Afrika başta olmak üzere savaşın olduğu birçok bölgede iktidarına can suyu taşıyabilecek ekonomik, siyasi, askeri ilişkileri güçlendirmek adına bu bölgelerdeki sorunları da içinden çıkılmaz hale getirmekte rol oynamaktadır. Sudan’da yaptıkları da bu politikaları birçok yönüyle somutlamaktadır. Türkiye’nin Sudan’da tarım yapma projesi için kiraladığı arazilerle ya da Sudan halkını korkunç bir yaşama iten egemenler arasında yaşanan iktidar kavgasıyla ilgili son aylarda basında çıkan haberler de, faşist rejimin o bölgede yaşanan sorunlardaki payını yeniden gözler önüne seriyor. Sudan’la Türkiye’nin ilişkisi, tarım arazilerinin kiralanması ve bunun bir “fiyasko” olarak değerlendirilmesinin çok ötesindedir. Türkiye gibi tarıma uygun bir ülkede bakanlık verilerine göre 3-4 milyon hektarlık arazi ekilmezken, ülkenin gıda sorununu çözmek için neden Sudan’a gidilmişti? Muhalefetin yaptığı yavan tespitlerde olduğu gibi rejimin yanlış bir politikası veya boş bir macerası mıydı bu? Bunları dinlediğinizde/okuduğunuzda sanırsınız ki rejimin asıl niyeti ülke insanına hizmet etmekmiş de, herhangi bir emperyalist amaç gütmeden yapılmış yanlış hesaplar var ortada!

Böylesi bir coğrafyada genel olarak bina standartlarının yüksek olması gerektiği açıktır. Henüz bilimsel kesinliğin olmadığı noktalarda ayrıntılı bilimsel çalışmalar ve tartışmalar kendi mecrasında sürerken, inşaatların yeterli ivme değerleri esas alınarak güvenli yapılması hiç kuşkusuz şart koşulmalıdır. Ancak bunlar günümüz kapitalizmi koşullarında, hele de alaturka kapitalizmde ne ölçüde mümkündür? Sorulması gereken büyük soru budur. Yapılması gerekenler çok geniş ölçekli, kapsamlı bir planlamayı gerektirmektedir. Rant iştahıyla ve kapitalist anarşi altında böylesi bir planlamanın yapılması imkânsızdır. Kavgamızın şehri İstanbul’un da ülkenin diğer riskli bölgelerinin de ancak geniş bir işçi-emekçi hareketinin baskısıyla ve seferberliğiyle ıslah edilebileceği ortadadır. Gerekli planlama ancak böylesi bir seferberlik temelinde yapılıp hayata geçirilebilir. Bilimcilerin daha sorumlu ve ciddi bir tarzda davranması da ancak işçi sınıfının terbiye edici örgütlü hareketiyle mümkün olur. Tüm bir toplumsal mücadeleler tarihi bilimcilerin olsun sanatçıların olsun yükselen işçi sınıfı hareketi ve mücadelesinin etkisiyle büyük atılımlar yaptıklarını, genel toplumsal ideallere bağlanarak kapitalizmin ufuk daraltıcı etkilerinden ve kaygılarından uzaklaşabildiklerini göstermiştir. O nedenle deprem sorununun çözümü de örgütlü işçi sınıfının sırtındadır.

Önceki iki bölümde görmüş olduğumuz üzere, faiz başkasının parasını ödünç alarak sermaye olarak kullanan faal sanayici ya da tüccarın, elde ettiği kârdan para sahibi kişiye verdiği kısımdır. Faal kapitalist şayet yalnızca kendi sermayesini kullanıyorsa böyle bir kâr bölüşümü olmaz ve kârın hepsi onun olur. Açık ki, kârın bir bölümünü faize dönüştüren ve genel olarak faiz kategorisini yaratan şey, kapitalistlerin para kapitalistleri ile girişimci kapitalistler olarak ikiye ayrılmasıdır. Faiz oranını yaratan şey de, işte bu iki tür kapitalist arasındaki rekabettir. Sermaye yeniden üretim sürecinde iş gördüğü sürece, kapitalist kişi bir birey olarak bu sermayenin toplamı üzerinde değil, ancak gelir olarak harcayabileceği kâr kısmı üzerinde tasarrufta bulunabilir. Zira sermayesi üretim sürecine bağlanmış durumdadır. Sermaye sahipliği kapitaliste, o bunu emeği sömürmek için kullandığı sürece başka bir şekilde tasarrufta bulunma olanağını vermez. Para kapitalisti için de aynısı geçerlidir. Sermayesini para-sermaye olarak ödünç verdiği sürece faiz kazancı elde eder ama anaparası üzerinde tasarrufta bulunamaz. Bu durum, sermayesini bir ya da çok yıllığına ödünç verdiğinde ve belirli vadelerde anaparası kendisine geri dönmeksizin faiz elde ettiğinde açıkça belli olur.

Hem Pakistan hem de Hindistan işçi sınıfının yoksulluğa, sefalete, eşitsizliğe, baskılara karşı ayağa kalktığı ve egemenlere korku saldığı zamanlar tarih öncesinde kalmadı. Son yıllarda da on milyonlarca işçinin katıldığı kitlesel grevler, protestolar gerçekleştirildi. İşçi sınıfı devrimci bir önderliğe kavuştuğunda bu eylemler bizzat kapitalizmi hedef alacaktır. Kapitalizmin çürüme çağında dünya işçi sınıfı için savaşların ve sömürünün son bulmasının tek nihai çözümü dünya işçi devrimidir.

Sürekli vurguladığımız gibi, işçi sınıfının yakıcı olarak ihtiyaç duyduğu demokratik hak ve özgürlükler ne devlet içindeki farklı kliklerin kapışmasından ne de burjuva güçlerden beklenebilir. Erdoğan’ın gitmesiyle her şeyin güllük gülistanlık olacağı yanılsamasına da asla prim verilmemelidir. Tek başına Erdoğan’dan kurtulmak otomatik olarak olağanüstü rejimlerden, baskılardan vb. kurtulmak, demokratik bir işleyişe kavuşmak anlamına gelmiyor. Günümüz dünyası, demokrasi ve barış rüzgârlarının değil, savaş ve faşizm rüzgârlarının güçlendiği bir dünyadır. Böyle bir dünyada, yükselen bir emek hareketinin yarattığı basınç olmaksızın hangi demokratikleşmeden söz edilebilir? Mevcut koşullarda eski Türk tipi parlamenter sisteme dönüş söz konusu olsa, tepeden yürütülen bu sürecin geçmiştekinden de güdük bir parlamenter sistem doğuracağını tahmin etmek zor değildir. Unutulmamalı ki, demokratik hak ve özgürlüklerin kazanılması seçimle değil, ancak başını işçi sınıfının çektiği anti-faşist demokratik halk mücadelesiyle mümkün olabilir.

27 Mayıs 1960 askeri darbesi Türkiye siyasi tarihinin önemli bir dönemeç noktasıdır. Bu konuda muhafazakar, İslamcı, Kemalist ve liberal kesimlerden geniş bir yelpazede değişik yorumlar yapılıyor. Bu yorum çeşitliliği içinde, kafa karışıklığına düşmeden net bir analiz ve görüşe ulaşmak zorlaşıyor. Elif Çağlı’nın "Bonapartizmden Faşizme" adlı kitabının ilgili dönemi ele aldığı bölümleri bu açıdan büyük önem taşıyor. Bu bölümleri tekrar yayınlamayı anlamlı buluyor, 27 Mayıs’a dair sağlam bir Marksist yoruma ihtiyaç duyanların dikkatine sunuyoruz.

Kapitalist sistem tarihsel bir tıkanıklık ve durgunluk içerisindedir. Yakıp yıkarak, yok ederek, insanlığın ve gezegenimizin geleceğini tehdit ederek bu tıkanıklığı aşmaya çalışmaktadır. Savaşlarla, krizlerle ayakta kalmaya çalışan bu çürümüş sistem, korkunç bir eşitsizlik yaratarak emekçi kitleleri yoksulluğa ve yoksunluğa mahkûm ederken, bütün insanlığı da bir yok oluşa sürüklemektedir. Başka bir deyişle, kapitalizm tarihsel bir kriz içerisinde debelenirken, insanlık da tarihsel bir dönemeç noktasından geçmektedir. “Ya sosyalizm ya yok oluş” ikilemi hiç bu kadar yakıcı olmamıştı. Devrimci Marksistler olarak çok iyi biliyoruz ki kapitalizm insanlığa hiçbir gelecek vaat etmediği gibi, sosyalizm seçeneği de kitlelerin devrimci başkaldırısı olmadan varacağımız bir hedef değildir. Devrim sınıf devrimcilerinin zahmetli bir çalışmasını gerektirir, işçi sınıfı saflarına devrimci fikirlerin taşınmasını gerektirir, sınıfın öncü işçilerinin devrimci fikirler temelinde örgütlenmesini gerektirir. Bir pusula olmadan da bunun başarılması mümkün değildir.

Yaşamın ve sözün ustaları / Neye inandılarsa ve inandıkları her ne ise / Onu dilden dile dolaştırıp çoğaltmak / Gönülden gönüle taşıyıp beslemek için / Ömürlerinden ömür vermişler.Usta olmak için önce çırak olmak gerekir kuşkusuz / Ve diyalektik mealen der ki; her çırak ustadır aslında her usta da çırak.Benim inandığım / İnsan, hayvan, bitki / Yani yaşamın devam etmesi için özünü yaşama katan her varlık / Ne yaşıyorsak, nerede ve nasıl yaşıyorsak / Yaşamın görkemini, tılsımını hayatın / Doya doya / İsteye isteye / Kana kana / Yücele yücele yaşayalım / Bütün kâinat.Bizim inandığımız yani / Yıkılacak, yıkılmalı her biçim duvar; zihindeki, kalpteki, zindandaki / Son bulacak, bulmalı her biçim sömürü; / insanın, hayvanın, doğanın; emeğini, benliğini “hiç” eden / Kahrolacak, kahrolmalı kulluk, efendilik, kölelik.İşte bugün ve yarın, / Ustaların hünerinden, bilincinden damıttıklarımızla / Ustalaşmak için bu dünyanın cennetini kurma yolunda

Uruguay’ın eski devlet başkanı Jose Mujica 13 Mayısta, 89 yaşında hayatını kaybetti. 1960’larda bir gerilla lideri olan, 1970’te yakalandıktan sonra işkence gören, 14 yıl burjuvazinin zindanlarında hapis yatan, 2010-2015 arasında reformist hükümete başkanlık yapan Mujica, politik geçmişi, başkanlık sarayına taşınmayarak mütevazı hayatını sürdürmeye devam etmesi, maaşını hayır kurumlarına bağışlaması gibi nedenlerle hep övgüyle karşılandı. Türkiye sol basınında da efsane lider olarak tanıtıldı. Hakkında Hollywood’un en iyi yabancı film ödülü verdiği bir film çevrildi. Ancak tüm bunlar, onun toplumsal-siyasal planda oynadığı rolü ortaya koymaya yetmiyor. Bir siyasi liderin çeşitli bireysel özelliklerinin ve niyetlerinin ötesinde bizi ilgilendiren asıl mesele, bulunduğu siyasetin işçi sınıfının toplumsal kurtuluş mücadelesine kattıkları ve kaybettirdikleridir. Sınıfın devrimci stratejisi açısından defalarca değindiğimiz hayati önemdeki hususlara bir de Uruguay tarihi üzerinden ışık tutmak istedik.

Dünya çeyrek yüzyıldır derin bir sistem kriziyle ve ona eşlik eden bir emperyalist paylaşım ve hegemonya savaşıyla sarsılıyor. Küreselleşmeyi ortadan kaldırmayı vazeden sağcı görüşler, kapitalizmin küresel işleyişini ortadan kaldırma doğrultusunda küçücük bir adım atmayı başarırlarsa, bunun tek anlamı, iktisadi krizin de savaşın da daha çok şiddetlenmesi olacaktır. Ulusalcı politikalar da tıpkı globalist politikalar gibi, mevcut sistem krizini çözemez, düşen kâr oranlarını arttıramaz, tüketimi eski canlılık düzeyine getiremez, borç dağlarını eritemez, enflasyon illetini yok edemez. Ulusalcı zırvalıkları söylemin ötesine geçerek hakikaten hayata geçirmeye kalksalar, kriz içinde debelenen kapitalist sisteme bir darbe de kendileri indirmiş ve dünyayı her bakımdan çok daha korkunç bir kaosa sürüklemiş olurlar. İnsanlığın boğuştuğu sorunların yegâne çözümü, küreselleşme olgusunu beyhude yere yok etmeye çalışmak değil, onun olgunlaştırdığı maddi temel üzerinde sosyalizmi inşa etmektir. Bunun yolunu açacak olan da proleter dünya devrimidir.