Bina ve gökdelen ormanına dönen betonlaşmış kentler, korkunç bir çevre ve hava kirliliği, milyonlarca insanın su ve yiyecek bulamaması, emperyalist savaşlarda katledilmesi ya da yerini yurdunu terk etmek zorunda kalması, küresel iklim değişikliği, büyük orman yangınları, şiddetlenen kasırgalar, depremlerin yol açtığı yıkımlar, virüs salgını; bütün bunlar kapitalizmin doğrudan sonuçlarıdır.

Dünya işçi sınıfı, 2018’i olduğu gibi 2019’u da bir isyan yılı olarak uğurladı ve 2020’yi yeni isyanlarla kucakladı. İşçiler, emekçiler, gençler, kadınlar… İşçi sınıfı tüm dünyada ayağa kalkıyor, hep bir ağızdan özgürlük ve eşitlik şarkıları söylüyor. Lübnan’dan Sudan’a, Hindistan’dan Fransa’ya, Irak’tan Cezayir’e, Kolombiya’ya, İran’a, Şili’ye… Yeniden sesini arıyor meydanlar, yeniden sesini buluyor!

İşine geldiğinde kadını çocuk doğurma, kocasına hizmet etme rolüyle sınırlayan burjuvazi, işgücüne ihtiyacın arttığı dönemlerde ise kadınlara erkek işi olarak görülen tüm işleri yapabileceklerini propaganda eder. Dışarıdan bakıldığında bir çelişki gibi duran bu durum tam da burjuvazinin ikiyüzlülüğü ve çıkarıyla ilişkilidir. Tarihten de gördüğümüz gibi, savaş dönemlerinde bu tüm çarpıcılığıyla ortaya serilir. Geçmişteki iki dünya savaşı döneminde de kadınlar her türlü işte, sağlıksız koşullarda, uzun saatler boyu çalıştırıldı. Birçoğu asit, metal tozları ve kimyasallarla iç içe çalıştıkları için hastalandı, cehennemi andıran çalışma şartlarına dayanamayıp hayatlarını kaybetti. Kadınlar erkeklerle aynı ağır ve tehlikeli işleri yaptığı halde, erkeklerin aldığı ücretin yarısı kadar ücret alıyorlardı. Savaşların kazananı elbette ki işçileri iliklerine kadar sömürerek muazzam kârlar sağlayan sermaye güçleri oldu.

Henüz ileri kapitalist ülkelerin çok gerisinde kalsa da Türkiye’de kadınların giderek artan oranda çalışma yaşamına katılmaları hem sınıf mücadelesi hem de emekçi kadınların mücadeleye katılması açısından olumlu bir durumdur. Kadının çalışmasını sadece erkek karşısında özgürleşmesi olarak gören feminist anlayışın aksine Marksistler bu olguyu sınıf mücadelesine olan etkileriyle değerlendirirler. Kadının çalışma yaşamına katılması sınıfsal sömürüyü dolaysız olarak yaşaması ve ilksel düzeyde sınıf bilinciyle tanışması demektir. Mücadele eden eşinin yanında ya da arkasında duran değil mücadelede öne çıkan kadın olması demektir.

Sınırlı olanaklarla ve varlığının önemli bir kesitinde baskılar altında faaliyet yürütebilen bir yayınevinin çok geniş Marksist külliyatı tüm boyutuyla ve orijinal dillerinden aktarması elbette zor bir iştir. Ama mütevazı bir girişim içinde Muzaffer ve İlhan Erdost kardeşler ve onlarla çalışan birçok aydın bu külliyatın önemlice bir bölümünü Türkçeye kazandırmayı başarmıştır. Elbette böylesi zorlu bir işin eksikleri, kusurları olacaktı ve olmuştur. Ama Türkiye’de başka hiçbir yayıncının bu işi Sol Yayınları kadar geniş bir ölçekte başarabilmiş olmadığını teslim etmek Türkiye’nin devrimcilerinin ve sosyalistlerinin bir minnet borcudur.

AKP iktidarının dozunu her geçen gün daha da yükselttiği savaş politikaları, İdlib’i patlamaya hazır bomba haline getirdi. Günlerdir askeri sevkiyatı arttırarak gerilimi tırmandıran iktidar, asker ölümlerine rağmen bu politikasında ısrara devam ediyor. “Şehitler tepesi boş kalmayacak” diyen Erdoğan, asker ölümlerini meşrulaştırmaya çalışırken, bu sözden kısa bir süre sonra 33 askerin daha ölüm haberi geldi. Resmi açıklamalara göre sayı şu anda 36’ya çıktı ve pek çok askerin ağır yaralı olduğu söyleniyor.

Kapitalizm gittikçe artan tempoda dünyayı yok oluşa sürüklerken, yeryüzünde sermayenin bitmez tükenmez saldırısından nasibini almamış canlı-cansız hiçbir şey kalmamıştır. Böylesi kritik bir eşikte, gençlerin duyarlılık göstermesi ve harekete geçmesi önemli ve sevindiricidir fakat bununla sınırlı bir hareketin düzen sınırlarını aşamadığı ve dahası burjuvazinin ideolojik, örgütsel, ekonomik etkisi altında olduğu da açıktır. Elbette iklim değişikliğine karşı mücadele verilmelidir ama kime karşı, kiminle?

Bir önceki seçimde yaklaşık 150 milletvekiliyle temsil edilen Ruhani destekçilerinin sandalye sayısının 20’nin altına ineceği görülüyor. Bu “şaşırtıcı” sonuç aslında egemen sınıfın köktenci kanadının zaferine değil, tersine muhalefetin başarısına işaret ediyor. Zira gerek sol muhalefet gerekse de “reformcular”dan oluşan burjuva muhalefet seçimleri boykot çağrısı yapmıştı ve görünen o ki bu çağrı kitlelerde karşılık bulmuştur. Düzen muhalefetinin boykot çağrısı, rejimin dümenini elinde tutan köktencilerin anti-demokratik girişimlerine bir tepki olarak gündeme gelmiştir.

Almanya’nın Hessen eyaletindeki Hanau kentinde iki nargile-kafeye yapılan ırkçı neo-Nazi saldırısında 9 göçmen hayatını kaybetti. Kurbanlardan bir kısmı henüz çok genç yaştaki Türkiye kökenli Kürt göçmenlerden oluşuyordu. Saldırıyı gerçekleştiren 43 yaşındaki Alman neo-Nazi, daha sonra evine yapılan baskında annesi ile birlikte ölü bulundu. Saldırıdan önce internet üzerinden tipik faşist komplo teorilerini içeren bir video konuşması yayınlayan katilin annesini öldürdükten sonra intihar ettiği açıklandı.

Marx ve Engels tarafından Komünist Birliğin programı olarak kaleme alınan “Komünist Manifesto”, ilk kez 21 Şubat 1848’de Almanca olarak yayımlandı. Dünya işçi sınıfının mücadele tarihinde eşsiz bir yere sahip bulunan bu eserin yayımlanmasının 172. yıldönümünde, Elif Çağlı’nın kaleme aldığı Manifesto’nun Sönmeyen Ateşi yazısını okurlarımıza tekrar sunuyoruz.

Dünya yeni bir virüs salgınıyla karşı karşıya. Koronavirüs ailesinin yeni açığa çıkan bir üyesi olarak tanımlanan ve son güncellemeyle SARS-CoV-2 olarak adlandırılan virüs özellikle yayılma hızının yüksekliğiyle dünya ölçeğinde bir endişe yaratmış durumda. İlk kez Aralık ayında görülen virüsün aldığı canların sayısı her geçen gün artıyor. Çin’de ortaya çıkan salgın kısa sürede onlarca başka ülkeye yayılmış durumda. Vaka sayısı da büyük bir hızla artıyor. Yeni virüsün öldürücülüğü son 15-20 yıl içinde patlak veren diğer koronavirüs salgınlarındakine nazaran hayli az olsa da yarattığı etki çok daha büyük oldu.

İşsizliği en yakıcı şekilde yaşayanların başında ise gençler geliyor. Gençler arasında işsizlik oranının %30’a tırmanması toplumsal sonuçlar da doğuruyor. Bunun yol açtığı en temel olgulardan biri, aileden ayrılma yaşının yükselmesi. Ebeveynleri ağır bir maddi ve fiziksel külfete sokan bu durum, her iki taraf açısından da ciddi psikolojik sorunları beraberinde getiriyor. Siyasi iktidarsa, izlediği politikalarla daha da derinleştirdiği ekonomik ve sosyal sorunlara tümüyle gözlerini kapayıp, evlenme yaşının yükselmesinin derdine düşmüş durumda.

Filistinli emekçiler, bölgedeki diğer emekçiler gibi barış içinde ve özgürce yaşamayı istemektedirler. İsrail devletinin zulmüne uğramayı reddetmekte, yaşadıkları toprakların gasp edilmesine karşı çıkmakta, bunun için canlarını vermekten çekinmemektedirler. Bu uğurda sadece son otuz yılda onbinlerce Filistinli hayatını kaybetmiştir. Ne var ki Filistinli emekçiler aynı zamanda devasa bir ekonomik sorunlar yumağıyla da boğuşmaktadırlar ve tam da bu noktada, onların davası Filistinli egemenlerin davasından ayrışıp bölgenin tüm emekçilerinin davasıyla birleşmektedir.

Ne varsa yerin üstünde; / Yerin altında ne varsa, / Dallarımızın ucunda, / Avuçlarımızın içinde … bizim. / Ne tek bir tanesi öğüttüğümüz buğdayın / Mayaladığımız ekmeğin ne tek bir dilimi, / Ne tek bir santimi dokuduğumuz kumaşın / Ne de suyun tek bir damlası … hiçbirimizin