Erdoğan’ın ve AKP iktidarının izlediği politikalar ve büyüttüğü gerilimler Türkiye’de çalkantılı gelişmeleri tetiklemiştir. Birkaç ay önce Atatürk Havalimanında gerçekleşen IŞİD katliamı da, kanlı 15 Temmuz darbe girişimi de bunun örnekleridir. Gelinen nokta Türkiye’nin emperyalist sistem içindeki köklü konumunun sorgulanır hale geldiği bir noktadır. Önümüzdeki dönemin Türkiye için bir istikrar dönemi olmayacağı açıktır. Çelişkiler sona ermiş değildir. Bir yandan Erdoğan’ın başını çektiği otoriterleşme sürecinin daha da ilerletilmesinin doğuracağı gerilimler ülkeyi beklerken, bir yandan da artan dış çelişkilerin daha zorlayıcı etkileri ufuktadır.

Theresa May’in başbakan olması burjuva medyada “feministlerin zaferi” olarak verildi. İngiltere’de başbakanlık koltuğundaki isim değişirken, ABD’de de başkanlık yarışı devam ediyor. Kasım ayında yapılacak seçimlerde Demokrat Parti adayı Hillary Clinton’ın kazanma olasılığı yüksek görünüyor. Almanya’da ise 2005 yılından bu yana Angela Merkel başbakanlık koltuğunda oturuyor. Clinton’ın da seçimleri kazanması durumunda dünyanın en büyük emperyalist güçlerinden üçünü kadınlar yönetiyor olacak. İşte bu tablo özellikle Avrupa’nın burjuva medyasında “kadınlar dünyayı yönetecek” haberleri yapılarak anlatılıyor ve kadınların dünyayı yönetmesiyle birlikte daha barışçıl, daha insani bir sürece doğru gideceğimiz beklentileri oluşturulmaya çalışılıyor. Öyle ya, kadınlar daha duyarlıdırlar, duygusaldırlar, şefkatlidirler vs… Peki, gerçeklik bu mu?

Robert Tressell, “Baldırı Çıplak Hayırseverler” romanını yazmaktaki amacını açıklarken kapitalizm altında işçi sınıfının nasıl yaşadığını ve sosyalizmin mümkün ve yaşanabilir tek sistem olduğunu göstermek istediğini söyler. Kapitalizmin ustalıklı teşhiri, Engels’in İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu kitabı ile büyük paralellikler gösteren yoksulluk manzaralarının betimlenmesi, işçi sınıfının gündelik yaşamı üzerine son derece ayrıntılı anlatımlar, patronlar sınıfının, ruhban sınıfın, küçük-burjuvazinin ve işçi sınıfının çeşitli unsurlarının karakterlerinin ayrıntılı teşhisi, sosyalistlerin içinde yaşadığı toplumu değiştirme çabasını sürdürürken yaşadıkları gelgitler, kapitalizmde yozlaşan insan soyu…

Uluslararası işçi sınıfının önderi, öğretmeni, Marx’ın yoldaşı ve Marksizmin kurucularından Friedrich Engels 5 Ağustos 1895’te hayata gözlerini yumdu. Lenin’in de haklı olarak vurguladığı gibi Engels, yoldaşı Marx ile birlikte işçi sınıfına kendini bilmeyi, kendi sınıf bilincine ulaşmayı ve toplumsal kurtuluşu için nasıl ve hangi araçlarla kavga etmesi gerektiğini öğretti. Bundan dolayıdır ki, her işçi Engels’in kim olduğunu ve nasıl bir dava uğruna mücadele ettiğini bilmelidir, onun yaşamını öğrenmeli ve eserlerini okumalıdır. Bu eylemi yerine getiren her işçi Engels’in dehasını, su katılmamış kolektivist ve eğilip bükülmeyen militan kişiliğini, yüce gönüllülüğünü, davasına ve yoldaşlarına sonsuz bağlılığını, işçi sınıfına inancını ve ona kendisini kayıtsız şartsız adamasını görecektir.

İşçi-emekçi kitleler ise bu olağanüstü kriz ve kaos koşullarında, ne yazık ki örgütsüz ve bilinçsiz konumdalar. Bundan dolayıdır ki büyük yanılsamalara ya da korkulara sürüklenerek burjuva iktidar kavgasına payanda ediliyorlar. Geniş emekçi kitlelerde tam anlamıyla bir kafa karışıklığı söz konusudur. AKP’ye oy veren kitleler başta olmak üzere toplumun büyük bir kesimi, hükümetin yönlendirmesi altında, darbe girişimini tümüyle Fethullah Gülen cemaatine bağlamakta ve tepkisini şeytanlaştırılan Gülen’e yöneltmektedir. Buna karşın AKP’ye muhalif kesimlerde ise, bu darbe girişiminin Erdoğan’ın başkanlığının önünü açmaya dönük bir “tiyatro” veya “tezgâh” olduğu fikri ve duygusu hâkimdir. Bu komplocu görüş ne yazık ki şu ya da bu şekilde sol kesimler içinde de yansımasını bulmaktadır. Hiç kuşkusuz hem darbe girişimini sadece cemaate bağlamak ve onu burjuva devlete dışsal bir örgütlenme olarak görmek hem de darbenin başarısız olmasından ve cevapsız kalmış sorulardan hareketle darbe girişimini Erdoğan’ın bir komplosu olarak nitelemek yanlıştır.

AKP’nin Suriyelilere vatandaşlık sözünün arkasında binbir kirli plan bulunmaktadır. Türkiyeli işçiler, işsizliğe, pahalılığa, evsizliğe duydukları öfkeyi Suriyelilere değil bu kirli planları yapanlara yöneltmelidirler. Sömürünün, taşeronlaştırmanın, iş cinayetlerinin, yoksullaşmanın sorumlusu olan sermayeye karşı göçmen işçi kardeşleriyle birlikte mücadeleyi yükseltmelidirler. Bu sayede savaşlar da son bulur, kapitalist sömürü sisteminin köküne de kibrit suyu dökülür.

DİSK, KESK, TMMOB, TTB, çeşitli demokratik kitle örgütleri, siyasi parti ve çevreler, 23 Temmuzda Mülkiyeliler Birliği’nde bir araya gelerek, 15 Temmuz darbe girişimi ve sonrasındaki sürece dair bir basın açıklaması yaptılar. DİSK genel başkanı Kani Beko tarafından okunan ortak basın metninde, hem askeri darbeye hem sivil darbeye hem de olağanüstü hale karşı tepki dile getirildi ve “acil demokrasi” talebi yükseltildi:

ABD emperyalizmi, 2003 yılında Irak’a “demokrasi ve özgürlük” götürürken, dönemin ABD başkanı Bush, sonsuza kadar sürecek bir savaş başlattıklarını açıklamıştı. Kuşkusuz bu ifade laf olsun diye kullanılmamıştı. Geçtiğimiz günlerde ise benzer bir itiraf döküldü, bir başka burjuva liderden. Almanya Başbakanı Angela Merkel “kimse Avrupa’ya yarım yüzyıl daha barışın hâkim olacağına inanmamalı” dedi. Sonsuzlukla kıyaslandığında, yarım yüzyıl daha “usturuplu” bir zaman tahmini gibi görünse de emperyalist savaş cehenneminin içinde bulunan dünyanın ve üzerindeki tüm canlılığın 50 yıllık bir geleceği olup olmayacağı tartışma konusu. Diğer bir ifadeyle tarihi milyar yıllarla ölçülen yerküre, tarihi yüz bin yıllarla ölçülen insanlık ve tüm canlılık 50 yıl içerisinde, burjuvazinin atacağı “son!” kazığı yiyebilir.

Suruç katliamı, Kürt halkına ve destekçilerine bir gözdağı olarak gerçekleştirildi. Kısa sürede savaş yeniden alevlendi. Suruç katliamından bu yana binlerce insan hayatını kaybetti. Türkiye devletinin doğumundan itibaren üzerine sinmiş olan Kürt düşmanlığı bu katliamlarla yeniden gün yüzüne çıktı. Kürt düşmanlığı diğer burjuva partiler için de adeta hizada tutma aracı olarak kullanıldı. Kürt sorunu konusunda sık sık rapor yazmakla övünen CHP, dokunulmazlıkların kaldırılması gündeme geldiğinde, sırf Kürtlerle aynı çizgide görünmemek adına, yanlış olduğunu bile bile, üstelik bunu da beyan ederek AKP’nin anayasa değişikliğini Meclis’ten geçirmesine yetecek kadar oy almasını sağladı.

Gerek Avrupa İstihdam Stratejisi, gerek onun bir parçası olarak Türkiye’de uygulamaya sokulan Ulusal İstihdam Stratejisi, işçileri köleleştirme stratejileridir. Hangi süslü cümlelerle kamufle edilmeye çalışılırsa çalışılsın bu stratejiler, AB’ye üye ve aday üye ülkelerdeki tekellerin uluslararası rekabetinin önünü açmak, bu rekabetin önünde engel olarak görülen kurallı çalışmayı son kertesine kadar esnekleştirip kuralsızlaştırmak, bu rekabetin yaratacağı kriz, çatışma ve savaş ortamına karşı işçi sınıfı ve emekçilerin tepkisini örgütleyebilecek başta sendikalar olmak üzere işçi örgütlerini dağıtmak, yok etmek için varlar. Mücadeleci işçiler olarak işyerlerinde tabandan başlayarak uluslararası mücadele birliğini yaratmaksızın, bu kan emici sömürü düzeninden kurtulamayız. Yaşasın bütün dünya işçilerinin uluslararası mücadele birliği!

15 Temmuz askeri darbe girişimi ordu içinde ve dışında yeterli destek ve güce ulaşamadığı için bastırıldı. Söylentilere göre, olması gerekenden erken ve eksik hazırlıklarla başlatılan bu darbe girişimi, çılgınca hamlelerle ilerleyerek sonunda kanlı bir macera halini almış ve çökmüştür. Onlarca generalin de içinde yer aldığı bu darbe girişimi, hükümetin yansıtmak istediğinin aksine sadece Fethullahçı güçlerden oluşmamaktadır. Belli ki ordunun AKP muhalifi geniş bir kesimi biraraya gelmiştir ve bu darbe girişiminde ABD’nin parmağı olduğu da söylenmektedir. Ayrıca ordunun geri kalanı da saatler boyunca bekle gör tutumunu izlemiştir. Darbeci birliklere karşı diğer birlikler harekete geçirilmediği gibi ordu komutanları uzun bir süre hiçbir açıklama yapmamışlardır. Bu tür açıklamalar süreç tersine dönünce gelmiştir.

Başta Erdoğan olmak üzere, bir kısım AKP’lilerin açıkça ırkçılık kokan açıklamalarını hatırlayalım. Bilimsel olarak bu ifadelerin bir anlamı olmadığı halde neden bu burjuva politikacılar bu ifadeleri zikretmektedirler? Açıktır ki, onların derdi bilim değil siyasi çıkarlardır. Mesele kişi olarak Erdoğan’ın ya da diğer AKP’lilerin bu türden ırkçı milliyetçi fikirlere inanıp inanmamaları da değildir. Onlar bu ırkçı milliyetçi (kısaca Türkçü diyelim) fikirler aracılığıyla toplumu kendi siyasi hedefleri arkasında toplamaya çalışıyorlar.

Tarihin içinden geçtiğimiz türdeki kesitleri, devrimci inanç ve iradenin, örgütsel bağlılığın sınandığı dönemlerdir. Böylesi dönemlerde, işçi sınıfının mücadele tarihindeki ilham verici örnekleri hatırlamak ve en zor koşullara meydan okuyarak devrimci yükseliş için hazırlanan önderlerden ders almak büyük bir önem kazanır.