Çok özel bir tarihsel dönemden geçtiğimiz, gün geçtikçe daha fazla belirginleşiyor ve kapitalizmin tarihsel bir kriz içinde debelendiği, umutsuzca bir çıkış yolu aradığı gerçeği de gittikçe daha fazla görünür hale geliyor. Finans kapitalin zirveleri ve çoğu burjuva ideolog da gidişatın son derece kötü olduğunun farkındalar. O kadar ki, artık çürüyen ve çürüdükçe her yanından pis kokular yükselen kapitalizmin gidişatını Roma İmparatorluğunun çöküş dönemiyle karşılaştıranların sayısı giderek artıyor. Kapitalizmi tarih sahnesinden silmek isteyenler için pek çok öğretici dersi de içeren bu analoji hiç de yabana atılır cinsten değildir.

Siyasi baskılar yoğunlaştıkça, yasaklar arttıkça, toplum cendere içine alındıkça dışarısı büyük bir hapishaneye dönüşmeye, hapishaneler de tıkış tıkış olmaya başladı. 2007’den bu yana her yıl bir önceki yıla oranla daha fazla kişi cezaevlerine düşüyor. Diğer yandan suç kapsamı giderek genişletilip, iktidarın keyfi uygulamalarına göre şekilleniyor. Twit attığı için, iktidardakileri eleştirdiği için, yaşanan gerçekleri dile getirdiği için, barış istediği için insanlar hapishanelere tıkılıyor.

Birçoklarının olduğu gibi Büyük Resetçilerin de görmediği şeylerden birisi kapitalizmin tarihsel bir sistem krizi içinde olduğu ve bunun bir parçası olarak zaten bir savaş konjonktüründen geçmekte olduğudur. Üçüncü Dünya Savaşı sonuçlanmamıştır, yürürlüktedir. Savaş tamamlanıp galipler ve mağluplar netleşmedikçe kapitalizm altında küresel bir mutabakat oluşmasının zemini yoktur. Nitekim aslında Schwab da pandemi öncesinde zaten büyümekte olan köklü sorunların pandemiyle daha da şiddetlendiğini söyleyerek aslında gidişatın mevcut niteliğini saptamış oluyor.

İçinde bulunduğumuz kapitalist çürüme çağında, içerdiği tüm olumlu maddelere rağmen bir sözleşmenin, yasal düzenlemenin vs. kadına yönelik şiddetin önüne geçemeyeceği, tek başına İstanbul Sözleşmesinin “yaşatmayacağı” açıktır. Ama bu ve benzeri demokratik hakların varlığı ile yokluğu arasında önemli farklar olduğu da açıktır. Dolayısıyla kadın örgütlerinin İstanbul Sözleşmesine sahip çıkması ve uygulanmasını istemesi, emekçi kadınların iktidarın oyunlarına gelmemesi, aynı şekilde Türkiye’nin sözleşmeden çekilmesine karşı çıkması son derece anlamlıdır.

6 Ağustos 1945. Burjuvazinin hizmetindeki “bilim insanları” muazzam bir şey icat etmişler. Birazdan insanlığın daha önce hiç görmediği bir şey gerçekleşecek. Japonya’nın Hiroşima kentinde günlük hayatlarına devam eden insanlar hiç beklemedikleri bir anda, saat 8:15’te bir ışıkla birlikte yeryüzünden silinecekler. Aynı anda uçağında gözlem yapan ABD’nin “dahi bilimcisi” kendi kendine şöyle diyecek: “Vay canına! Gerçekten de patladı!”

Uzaktan çalışma veya evden çalışma yıllar içinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle belli alanlarda sermayenin giderek daha fazla dayattığı bir çalışma biçimi haline geldi. Son yıllarda özellikle ABD’de ve İngiltere’de giderek çok daha fazla sayıda işçi evden çalışmaya başladı. Tüm dünyayı etkileyen kriz koşullarında ise, burjuvazi, koronavirüs salgınını da bahane ederek özellikle beyaz yakalı işçilerin çoğunu evlerine gönderip evden çalışmayı yaygınlaştırdı. Dünya genelinde Covid-19’la insanlar öylesine korkutuldu ki, işçilerden gelebilecek potansiyel dirençler bu bahaneyle kırılmış oldu.

Ayasofya, Tac Mahal, Giza Piramitleri, La Familia Kilisesi… Bu ve benzeri yapılar her ne kadar dönemin egemenleri tarafından güç ve gösteriş sembolü olarak yaptırılmışlarsa da insanlığın o anki bilgi birikimini barındıran ve günümüze kadar ulaşmalarıyla insanlığın kültürel mirası olma özelliği taşıyan yapılardır. İşçi sınıfı sınıfsız topluma giden yolun kapılarını açtığında o güne kadar biriken kültürü reddederek değil onu aşarak yeni bir toplumu inşa edecektir.

Burjuva hükümetlerin sermayeyi ve sermaye düzenini korumak için gerçekleştirdiği kurtarma operasyonları, devletleştirmeler ve ekonomiye devlet müdahalelerinin diğer türden biçimleri yeni şeyler olmadığı gibi, bunların son derece manipülatif biçimde “sosyalizm” olarak nitelendirilmesi de yeni değildir. Örneğin yine sermayenin sözcülerinden Newsweek, 2008 krizinde Obama’nın 800 milyar dolara yaklaşan bir kurtarma paketini devreye sokmasının ardından, “şimdi hepimiz sosyalistiz” başlığını atmıştı!

Cumartesi Annelerinin gözaltında kaybedilen yakınları için sürdürdükleri mücadelenin bir parçası olarak Galatasaray Meydanında gerçekleştirdikleri eylemler 800. haftasını geride bıraktı. Kayıplarının acısını ilk günkü gibi hisseden ailelerin bu meydanda toplanmaları 101 haftadır zorla, şiddetle engelleniyor. Kayıpların bulunması veya akıbetlerinin açıklanması konusunda kılını kıpırdatmayan siyasi iktidar, aileleri engellemeye çalışarak annelerin, kayıp yakınlarının acısını daha da körüklüyor, çığlıklarını duymazlıktan geliyor.

Kapitalizm periyodik krizlerden kaçıp kurtulamayan bir sistemdir. Ne var ki bu periyodik krizlerin şiddeti bir yandan içinde gerçekleştikleri daha uzun vadeli dönemlerin karakteristikleri tarafından belirlenirken, bir yandan da toplu etkileriyle bu daha uzun vadeli dönemin karakterini şekillendirirler. Milenyum dönemecinden bu yana kapitalizmin dünya-tarihsel önemde bir sistem krizi yaşamakta olduğunu, uzun vadeli döneme damgasını basan gerçekliğin bu olduğunu söylüyoruz. Bu süreçte yaşanan 2001, 2008 ve 2020 krizlerini işte bu bütünün iktisadi alandaki giderek artan şiddetteki dışavurumları olarak algılamak gerekiyor. Bu nedenle daha 2008 krizinde bunun “sıradan bir periyodik kriz” olmadığını vurgulayan Elif Çağlı’nın bu makalesini okuyucunun dikkatine tekrar sunmanın faydalı olacağını düşünüyoruz.

Tam 33 kişi! “Hiçbir düş yarım kalmayacak” diyerek yola çıkmışlardı. Suruç’ta düzenledikleri basın açıklaması sırasında patlayan bomba onları yaşamdan kopardı. IŞİD saldırılarından biri olduğu söylenerek Türkiye’nin “karanlık tarihi”ndeki yerini alan Suruç Katliamı, yüreğimizde yarattığı acıyla, öfkeyle tazeliğini koruyor. Suruç Katliamı, birer hikâyeyle birlikte geriye tarifsiz acılar bırakarak yaşamdan koparılan düş yolcularını anmanın ötesinde bir anlam ifade ediyor. Bu süreçte ardı ardına gelen olaylar, hem sermaye devletinin mahiyetini anlamak hem de totaliter rejimin inşasının dönemeç noktalarını kavramak bakımından önemlidir.

2. Dünya Savaşında ABD ordusunda milyonlarca Afro-Amerikalı askerlik yapmıştı. Orduda en zorlu işlerde ve ön cephelerde savaşmış bu askerler “vatan uğruna” savaşırken bile ayrımcılığa uğramıştı. Hayatını feda etmeye gelince ön sıralara, vatandaşlık ya da askerlikle ilgili haklardan yararlanmaya gelince en arkalara itildiklerini görmüşlerdi. Orduda ırk ayrımcılığı sadece rütbe edinmeyle ya da verilen görevlerle ilgili değildi. Siyah askerlerin birlikleri ile beyaz askerlerin birlikleri bile ayrıydı.