Özellikle genç okurlarımızın, 1917 devriminin kahramanlarından biri olan eşsiz Bolşevik örgütçü Sverdlov’u tanımaları için, Lenin’in onun ölümü üzerine yaptığı konuşmanın ve Troçki’nin onun altıncı ölüm yıl dönümü nedeniyle kaleme aldığı bir yazının yararlı olacağını düşünüyoruz.

Bununla birlikte o zamanlarda bile Sverdlov’da bir “yerellik” hissedilmiyordu. Aylar geçtikçe öyle doğallıkla, öyle organik biçimde, görünürde öyle zahmetsiz, olaylara öylesine ayak uydurarak ve Vladimir İlyiç’le (Lenin) öylesine sürekli bir temas ve işbirliği içinde büyüyüp güçlendi ki, yüzeyden bakan birisi Sverdlov’un anasının karnından dört başı mamur birinci sınıf bir devrimci “siyaset adamı” olarak doğduğunu zannederdi. Devrimin tüm meselelerine, yukarıdan, genel teorik değerlendirmeler açısından değil, bilhassa aşağıdan, parti organizmasının ilettiği hayatın dolaysız itkileri aracılığıyla yaklaştı.

Sibirya madenlerinden Kaliforniya'ya değin, Avrupa ve Amerika'nın her yanına dağılmış, tüm dünyanın milyonlarca devrimci militanı tarafından ululanmış, sevilmiş ve aklanmış olarak öldü o. Ve ben çekinmeden söyleyebilirim ki, onun birçok karşı-düşüncede olan hasmı olabilirdi, ama kişisel düşmanı pek o kadar yoktu. Adı yüzyıllar boyunca yaşayacak, yapıtı da!

Burjuva siyasetçilerin malvarlıklarına ilişkin tartışmalar ve bu tartışmalara örtük ya da açık bir biçimde eşlik eden yolsuzluk iddiaları, Türkiye'de geçtiğimiz ay gündemin başköşesini uzun süre işgal etti. Hükümetin yumuşak karnı haline gelen Maliye Bakanının imaları ile başlayan ve karşılıklı restleşmelerle süren kapışmalar, alışık olduğumuz üzere bir hararet evresinin ardından soğumaya bırakıldı.

Geçtiğimiz yıl Kürt illerinde yapılan bir araştırma, evli kadınların töreye uymayan davranışlarında kocaları ve akrabaları tarafından korkunç yöntemlerle cezalandırıldıklarını ortaya koyuyordu. Araştırmaya göre, kadınlara uygulanan yaygın cezalar arasında burun ve parmak kesme, saç kazıma, cinsel organ dağlama, aç bırakma, duyu organlarına kezzap damlatma yer alıyor. Kadınlar, radyodan şarkı isteme, sinemaya gitme, izinsiz dışarı çıkma, eve geç gelme, kuma kabul etmeme, kocaya ve ailesine karşı çıkma, ailenin istemediği bir ilişki yaşama gibi nedenlerden dolayı işkenceye uğruyor, hatta öldürülüyor.

Burjuvazi istediği kadar sınıfsal özünü karartmaya ve onu sistem içine çekmeye çalışsın, 8 Mart, emekçi kadınların kapitalist sisteme, erkek egemenliğine ve bunların bileşik sonuçları olan çifte ezilmişliğe ve çifte sömürüye karşı seslerini yükselttikleri bir başkaldırı günüdür. Bu gün, burjuva ve küçük-burjuva feministlerin iddia ettiği gibi tüm kadınları erkek egemenliğine karşı birleştirecek sözde bir ortak mücadelenin değil, kadın işçilerin sınıf mücadelesiyle iç içe ördükleri kurtuluş mücadelesinin sembolüdür. 8 Mart 1857’de ateşi yakılan isyanın kahramanları nasıl kadın işçilerse, bu isyan ateşini o günden bu yana körükleyenler de her daim onlar olmuştur, ancak onlar olabilir.

Avrupa sermayesi, rekabet gücünü yitirmemek için, ucuz işgücü, ucuz hammadde ve yeni teknoloji ihtiyacını karşılamak için hızlı bir şekilde hareket ediyor. Bu süreçte ise işsizlik kırbacı elden bırakılmıyor. Daha geri ülkelerin işçilerinin yaşamak için imrendiği ileri kapitalist ülkelerin tümünde sistemin kara yüzü her geçen gün daha belirgin bir şekilde ortaya çıkıyor.

Elif Çağlı'nın çalışmasının ikinci ve son bölümünü yayınlıyoruz.
Troçki tarafından hazırlanan ve 1938 yılında Dördüncü Enternasyonal’in kuruluş kongresinde uluslararası program olarak kabul edilen Geçiş Programı, günümüzde de örnek bir tarihsel belge olma niteliğini sürdürüyor. Troçki böyle bir devrimci eylem programını inşa çabasına girişmekle, Komintern Dördüncü Kongresinin karar altına aldığı, fakat Lenin’in ölümünden sonra Stalinizmin egemen oluşu nedeniyle yerine getirilmeyen bir görevi fiilen üstlenmiştir.

Mehmet Sinan'ın çalışmasının 5.bölümünü yayınlıyoruz.
Osmanlı İmparatorluğu’nun 15. yüzyılda başlayan ve 16. yüzyıl boyunca devam eden militer genişlemesi ve bu genişlemeye bağlı olarak gerçekleşen ekonomik yükselişi, 17. yüzyıla gelindiğinde artık daha ileri gidemeyeceği bir noktaya gelip dayanmış bulunuyordu. Bunun başlıca nedeni, Osmanlı toplumundaki hâkim üretim ilişkilerinin (Asyatik despotizm), bu toplumun bağrındaki toplumsal üretici güçlerin gelişmesine daha fazla imkân tanımayan bir karakterde olmasıydı.

Devrim sorunu tek başına doğru perspektif ve öngörü sorunundan ibaret olmadığı gibi, devrimlerin kaderi de yalnızca bununla belirlenmemektedir. Bunun yanısıra devrimci partinin devrimdeki rolü ve önemi konusunda da doğru bir kavrayışa ve buna uygun bir pratiğe sahip olmak tayin edici niteliktedir.