Güney Asya’nın ucunda 20 milyonluk nüfusuyla orta boy bir ada ülkesi olan Sri Lanka’da son haftalarda yaşanan politik kriz günümüz dünyasının gidişatının bazı ana eğilimleri hakkında önemli ipuçları veriyor, hatta denebilir ki boyundan büyük anlamlar içeriyor.

Ben Muhammed Aden / Evet… / İstemeden girdim hayatınıza, biliyorum. / Ne siz, / Ne de ben, istemeden. / Ve fakat takdir edersiniz; / Hiç kimse / Yerinden yurdundan kopmaz, / Dağların, denizlerin koynuna atmaz, / Kurban etmez ne kendini, / Ne de çocuklarının körpe bedenlerini / Durup dururken.

Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olarak anılan 25 Kasımda, dünyanın pek çok ülkesinde kadınlar sokağa çıktılar, çeşitli eylem ve etkinliklerle kadına yönelik şiddet ve ayrımcılığı protesto ederek taleplerini dile getirdiler. Tekirdağ’dan Diyarbakır’a Türkiye’nin onlarca kentinde de benzer içerikte eylemler gerçekleştirildi.

Akaryakıt zamları, tıpkı Bulgaristan’da olduğu gibi Fransa’da da, hükümetin giderek şiddetlenen saldırıları karşısında hoşnutsuzluğu yükselen emekçi yığınlar için bir kıvılcım işlevi gördü. Toplumun büyük çoğunluğunun haklı görüp destek verdiği eylemlere, işçiler, emekliler, küçük çiftçiler, küçük esnaf, kamyoncular gibi geniş bir yelpazeden emekçi kesimler katıldı.

Göç yollarındaki açlık ordusu, yaşanmaz hale gelen ülkelerinden kaçıyor. İş, aş, başını sokacak bir ev, ailesi için güvence arıyor. Ama etrafına örülmüş çitleri, bariyerleri aşıp da vardığı yerde kapitalizmin acımasızlığına, açmazına tosluyor. Meksika sınırına yığılmış binler ya da Ortadoğu’dan Avrupa’ya akan milyonlar, geleceğe dair çarpıcı bir görüntü sunuyor.

İşçi sınıfının tarihi yerel değil enternasyonal bir tarihtir; ondan çıkan dersler de bir bütün olarak işçi sınıfının kurtuluşu davasına hizmet etmektedir. İşçi sınıfı, en karamsar dönemlerde bile, olmaz denileni oldurtma, yapılamaz denileni yapma becerisini gösteren devrimci bir sınıftır. Ondan umudu kesenler, dönüp tekrar tekrar tarihe bakmalıdır. Zira o tarih, geleceğin meşalesini de içinde barındırmaktadır.

30’ların ortasında patlak veren fabrika işgalleri dalgası Amerika’nın dört bir yanına yayılmıştı. İşçiler, fabrikaları işgal ederlerse sadece üretimi durdurmakla kalmayıp, grevkırıcıların onların yerine gelmesini de engelleyebileceklerini anlamışlardı.

Erdoğan iktidarının, üstelik kapitalizmin tarihsel krizine eşlik eden hegemonya krizine ve III. Dünya Savaşına rağmen, ülkedeki krizin çöküşe dönüşmesini daha ne kadar erteleyebileceği bir muammadır. Böylesi bir ekonomik çöküşün Erdoğan’ın içerideki siyasi prestijini ciddi biçimde sarsacağı da bellidir.

Durum alabildiğine ciddiyken kapitalistler istiflerini bozmuyorlar bile. Küre ısınacak, milyarlarca insan cehennemi yaşayacak, insanlığın geleceği olmayacak, onlar için ne gam! Kapitalistler büyüme, rekabeti sürdürebilme, enerjide dışa bağımlılığı azaltma bahanesiyle petrol sondaj kuyularının, kömür santrallerinin, madenlerin, fabrikaların sayısını arttırmayı, ormanları, nehirleri yok etmeyi, toprağı, denizleri kirletmeyi, doğayı talan etmeyi pervasızca sürdürüyorlar.

Mücadele tarihi, işçi sınıfının en olumsuz gibi görünen koşullara örgütlenerek karşı koyabildiğinin ve imkânsız denilen pek çok şeyi başarabildiğinin örnekleriyle doludur. Amerikan işçi sınıfının 1929 Büyük Buhranı esnasında yaşadığı örgütlü mücadele deneyimleri de bunun bir parçasını oluşturuyor.

1930’larda, işten atılan on binlerce işçi, işsiz işçilerin haklarını savunmak için konseyler oluşturdular. Bu işsiz konseyleri yürüyüşler düzenlediler, grevleri desteklediler ve evden atmalara karşı mücadelelere destek verdiler. Onların çabalarının hikâyesini, Bronx’ta evden atmalara karşı protestolarda aktif olarak yer alan Rose Chernin anlatıyor.

Brezilya’da çok sayıda çelişkiyi bünyesinde barındıran faşist tırmanış süreci gelişim halindedir. Bu sürecin hangi noktaya evrileceği, işçi sınıfı ve emekçilerin mücadelesine bağlı olarak ortaya çıkacaktır. Bu nedenle, Brezilyalı sosyalistlerin faşist tırmanışa karşı güçlü bir mücadeleyi örgütlemeleri ve yükseltmeleri görevi yakıcılaşmıştır.