Nâzım Hikmet, derinden yaşadığı kederini, acısını haykırdığı nice şiir yazmıştır. Fakat diyalektik materyalizmi kendine rehber edinmiş bir komünist, bir devrimci sanatçı olarak tarihe salt kendi bireysel ömrünün sınırları içinde bakmanın yanlışlığını derinden kavramıştır. “Gelişen şeyin ümitsiz, sevinçsiz olmadığını” bildiğinden, yaşadığı zorlu hayata rağmen dostuna yazdığı gibi yaşamıştır. Pırıl pırıl parlayan sevincini, ümidini dostlarıyla ve tüm insanlıkla paylaşmıştır. Nâzım’ın satırları da yaşamı da kasvete, ümitsizliğe, kötülüğe, zorbalığa güçlü bir başkaldırıdır. İlkel tepki ve dürtülerle değil katı gerçeğin ta kendisiyle ve bilinçle tahkim edilmiş dünya görüşünün dışavurumudur.

Kâr oranlarındaki düşüşle ilgili olarak, toplumsal emeğin üretken güçlerinde zaman içinde gerçekleşen büyük gelişmeler ve toplumsal üretim sürecine giren muazzam sabit sermaye kitlesi hesaba katılmalıdır. Bu yapıldığında, kâr oranının düşmesini açıklama güçlüğü yerini bunun tersine, yani bu düşüşün neden daha büyük ya da daha hızlı olmadığını açıklama güçlüğüne bırakır. Marx bu önemli hususla ilgili olarak, “işin içinde, genel yasanın etkisini bozan ve ortadan kaldıran ve ona sadece bir eğilim olma niteliğini veren karşıt yönlü etkiler de bulunmalıdır” der. Zaten genel kâr oranının düşmesini bir düşme eğilimi olarak tarif etmesinin nedeni de budur.

Rejimin bugün Kürtlere yönelik baskıları ve şoven histeriyi bu denli körüklemesi şüphesiz Suriye’ye düzenlemek istediği büyük askeri harekâtı düzenleyememiş olmasıyla, kayyumlara, savaşa, Öcalan’a tecride duyulan tepkinin büyümesiyle, eylemlerin Avrupa’ya yayılmasıyla ilgilidir. Çok açık ki rejim Kürtlere gözdağı vermek, intikam almak istemektedir. Bir yandan Esad’la görüşme planlarından bahsedilirken bir yandan askeri harekât için uluslararası alanda zemin yoklanmaktadır, Türkiye’nin Suriye’deki askeri saldırıları artarak devam etmektedir. Kürtlere ve siyasi temsilcilerine yönelik baskılar artarken bu durum aynı zamanda örgütsüz kitleleri susturmanın, hizaya çekmenin aracı haline getirilmektedir. Rejim yoksulluk içindeki milyonların kendisine yönelik tepkisinin büyümesini engellemeye, hedef şaşırtmaya çalışıyor.

Temmuz başından itibaren Bangladeş, tarihinin en kitlesel eylemlerinden birine sahne oldu. Kamu istihdamının yüzde 30’unun 1971’deki bağımsızlık savaşına katılanların akrabalarına ayrılmasına hükmeden yargı kararı fitili ateşledi. “Liyakat” talep eden öğrencilerin başlattığı eylemler yoğun bir devlet terörüyle karşı karşıya kalırken, ölü sayısı 200’ün, yaralı sayısı 2500’ün üzerine çıktı. Binlerce öğrenci ise gözaltına alındı. Tüm bunlara rağmen bastırılamayan eylemler sonucu hükümet geri adım attığını duyurdu.

Kapitalist sistem ve faşist rejim yeşile, doğaya, insana, hayvana düşman tavrından zerrece geri adım atmıyor. Orman yangınlarıyla boğuştuğumuz şu günlerde egemenlerden çözüm beklemek yerine orman yangınlarının bir sistem sorunu olduğunu görüp, mücadele konusu haline getirmeliyiz. Tüm yaşamı yıkıma doğru sürükleyen bu açgözlü sistemi ve sahiplerini alaşağı edip, insanın ve doğanın özgür kalacağı sosyalizme gidecek yol her alanda yükseltilecek mücadeleyle örülecektir.

Günümüzde asgari ücrete dair tartışmalar ve kampanyalar, aslında hem sendikal hareketin hem de sosyalist hareketin ne denli gerilere savrulduğunun örnekleriyle doludur. Gerileme, alabildiğine düşük beklentiler, hiçbir çatışmaya girmeden yenilgiyi baştan kabullenme tutumu almış başını gitmektedir. Asgari ücret için bir fiyat önerirken dahi sendikalar bıraktık yoksulluk sınırını, açlık sınırını baz alarak bir rakam açıklamanın ötesine geçemiyorlar. Ülkede çalışan işçilerin yarısından fazlasının aldığı ücret düzeyini açlık sınırına göre belirlemek, daha baştan ücretlileri açlığın bir tık üstüne mahkûm etmek anlamına geliyor. Çalışanlara aç kalmamaktan daha fazlasını reva görmeyen burjuvazinin ideolojik hegemonyası burada da kendini gösteriyor.

İşçi sınıfı uğradığı saldırılar karşısında zaten bir süredir direniş arzusu göstermekte ve kısmi de olsa mücadeleler vermekte. Hatta Ortadoğu’daki Siyonist katliam siyasetine ve bu siyaseti destekleyen İngiliz emperyalizmine karşı büyük protestolar da yapılmakta. Benzer biçimde Fransa’da da işçi sınıfı çeşitli vesilelerle mücadele bayrağını açıyor. Son seçimler vesilesiyle yükselen anti-faşist protesto ve eylemler bunun bir başka görünümünü oluşturuyor. Başta belirttiğimiz gibi düzen işçi sınıfı lehine iyileştirmeler, reformlar yapma kapasitesini yitirmiş durumdadır. Çok yönlü saldırılar daha da ağırlaşarak sürmektedir ve işçi sınıfının mücadeleden başka yolu yoktur.

Bugün Türkiye’de karşımıza bir katliam yasasıyla dikilen faşist rejimin gerçek niyetini teşhir etmek, insanlık dışı itlafa karşı çıkmak, insani ve bilimsel yöntemlerin kullanılmasını talep etmek ilk elden yapılması gerekendir. Meseleye siyasi ve ekonomik rant ve çıkar odaklı bakmayan bir yaklaşımla, hayvanları katletmeden, işkence etmeden sokak hayvanları sorununu çözmenin pekâlâ mümkün olduğunu görmek gerekir. Teknolojinin olanaklarından yararlanarak ve çözüme katkıda bulunabilecek veterinerler dâhil çok sayıda gönüllünün varlığıyla yeterli bütçe ayrıldığında ve merkezi bir kontrol ve denetim söz konusu olduğunda bu sorun çok hızlı bir şekilde çözülebilir.

Kapitalizmin tarihsel çürüme ve çıkışsızlık çağında olduğu gerçeğinin üzerinden atlayarak gelişmeleri, olguları anlamanın, doğru değerlendirmenin imkânı yoktur. Böylesi kaotik dönemler burjuvazinin olağan yöntemlerinin, burjuva demokrasisinin olağan işleyişinin rafa kaldırıldığı, olağanüstü yöntemlere ve rejimlere başvurulduğu dönemlerdir. Trump gibi bir figürün demokrasinin en gelişkin örneği olarak pazarlanan ABD’de ikinci kez başkanlığa yürümesi, Avrupa’da daha önceki dönemlerde radikal bulunan faşist parti ve hareketlerin güçlenip, normalleştirilip iktidara hazırlanması, siyasetin kutuplara çekilmesi ve keskinleşmesi, Türkiye’den Macaristan’a, Rusya’dan Hindistan’a otoriter rejimlerin inşa edilmesi bu gerçeğin somut yansımalarıdır. Burjuvazinin dünya emekçilerine dayattığı yeni normal budur. İşçi sınıfının olması gereken “normali” ise çivisi çıkan bu kapitalist düzeni yıkıp kendi iktidarını kurmak üzere devrimci örgütlülüğünü güçlendirip mücadeleyi büyütmesidir!

Suruç ve ardından yaşananlar faşist rejimin inşa sürecinin ilk adımlarıydı. Sonrasında atılan adımlarla da faşist rejim iktidara geldi. Suruç’tan günümüze siyasi iktidar faşist baskının dozunu her alanda arttırarak egemenliğini sürdürüyor. Belediyelere kayyum atanmasından başta Selahattin Demirtaş olmak üzere çok sayıda Kürt siyasetçiye müebbede varan hapis cezaları verilmesine, faşist rejim sopasını Kürt halkının üzerinden eksik etmiyor. Her fırsatta milliyetçiliği ve Kürt düşmanlığını kışkırtıyor. Kürt halkını temsil eden siyasetçileri terörist ilan ederek hapse atıyor. Ama bu karanlık ilânihaye sürmeyecek. Faşist rejimin baskılarının, zorbalığının, Suruç’un ve diğer tüm katliamlarının hesabı elbet bir gün sorulacak.

Türkiye’de rejim güçleri de burjuva muhalefet partileri de, “KKTC” yöneticileriyle birlikte, Kıbrıs çıkartmasının 50. yıldönümünü büyük törenlerle kutluyorlar. Bilindiği gibi Türk ordusu 20 Temmuz 1974’te adanın kuzeyine askeri çıkartma yapmış, 14 Ağustosta gerçekleştirilen ikinci harekâtın ardından ise bu çıkartmayı açık bir işgale dönüştürmüştü. Türkiyeli egemenler tarafından “Barış Harekâtı” olarak lanse edilen bu işgal, 15 Kasım 1983’te bir adım daha ileri gidilerek Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) adında bir devletin kurulduğunun ilanıyla birlikte kalıcı hale getirilmişti. Türkiyeli egemenler bunu Kıbrıs Türklerinin bağımsızlığı ve kurtuluşu olarak lanse etseler de, ne KKTC bağımsız bir devlet olarak uluslararası arenada kabul görüyor ne de Kıbrıs Türkleri kendilerini bağımsız ve kurtulmuş olarak görüyor. Aksine TC’nin mutlak hâkimiyeti altında olan kuzey Kıbrıs’ta emekçiler onyıllardır bu işgalin ve bölünmüşlüğün acısını çekiyorlar. Aşağıda, Zeynep Güneş’in Aralık 2001 tarihli “Kıbrıs Sorununa Marksist Yaklaşım” adlı yazısının, sorunun tarihçesinden işgale ve sonrasına uzanan süreci ele alan bölümlerini tekrar yayınlıyoruz.

Emekçiler açısından sorun TÜİK’in hesaplama yönteminden çok daha derinlerdedir. TÜİK’in yalan söylediği aşikârdır, sonuçta minareyi çalan kılıfını da uydurmaktadır ama asıl mesele iktidarın bilinçli olarak izlediği enflasyonist politikalar veya enflasyonu düşürmek adına reel ücretleri ve alım gücünü düşürmek yönünde izlediği saldırı politikalarıdır.

Devrimci Marksizmi eylem kılavuzu olarak kuşananlar, savaşın niteliğini tespit etmek ve savaşa karşı doğru tutum alabilmek için burjuva mahfillerden sökün edecek vaazlara, askeri-diplomatik manevralara bel bağlamazlar. Bilakis geçmişte olduğu gibi gerçek sınıf devrimcileri bugün de savaşın emperyalist karakterini ve gerici doğasını emekçi kitleler nezdinde görünür kılmak için hem burjuvazinin çarpıtmalarına hem de anti-emperyalizm adına yapılan milliyetçiliğe karşı mücadeleyi devrimci ideolojinin temel ilkelerinden ödün vermeksizin sürdürmektedirler. Bu bakımdan Marksist Tutum olarak, milenyum dönemecinden bu yana çeşitli biçim ve araçlarla yürüyen ve kızışarak ilerleyen savaşın, nevi şahsına münhasır bir Üçüncü Dünya Savaşı olduğunu ısrarla vurgulamamız sınıf mücadelesi için hayati önemini korumaktadır.