Kimisine göre içinden deniz geçen tek şehirdir İstanbul. Kimisine göre taşı toprağı altındır. Kimisi eğlenirken sabahlara dek ışıltılı gece kulüplerinde İstanbul’un, kimisi hastanelerinde kuyruk beklemektedir aynı saatlerinde günün. Kimi boğaza nazır evlerinde tüm güzelliklerinin tadına varırken, kimisi başını sokacak bir ev bulamadığı için sorar 20 milyonluk devasa kente: “Sana bir ben mi fazla geldim İstanbul?” İki ayrı sınıfın insanları için iki ayrı İstanbul var.

Cezaevlerinde 12 Eylül dönemini aratmayan uygulamalar sürüyor. Cezaevlerinde yaşanan insan hakları ihlalleri her geçen gün daha da artıyor. Tutsaklara yönelik görüş yasakları, disiplin cezaları, tedavi engelleri, baskı ve saldırılar sistematik olarak devam ediyor.

Kuzey Buz Denizinin paylaşımı, “felâket ekonomisi” olan kapitalizmin mantığını anlamak ve insanlığın başına ne gibi belâlar açacağını görmek açısından önemli bir örnek oluşturuyor. Küresel ısınmayı bile kârlı bir fırsata dönüştürmeye uğraşan, bu anlamda dünyanın yokoluşundan bile faydalanmaya çalışan bu toplumsal sistemin ne denli çürüdüğünü gösteriyor.

Nasıl Irak savaşı öncesi Amerikan askerlerinin Türkiye topraklarından geçirilmesi ve bir kuzey cephesi açılması sorunu Türkiye devrimci işçi sınıfının gündemine girmişse, bugün de Boğazların savaş yolu haline getirilme girişimleri aynı şekilde işçi sınıfının gündemine girmelidir. Buradan geçen savaş gemileri Türkiye’nin de dahil olduğu Karadeniz ve çevresine “barış ve insani amaçlar” için gitmiyorlar. Bugünkü gerilim mevcut haliyle bir süre sonra dinebilirse de, artık Karadeniz’in yeni bir savaş alanı haline getirilmesi yolunda çok önemli bir dönemeç geçilmiş durumdadır. Bunun bilincine varılmalıdır.

Burjuva devletin, işçi sınıfına ve Kürt hareketine yönelik uygulamaları, gerçekte sınıfsal doğasından kaynaklanmaktadır. Varlığını sürdürdükçe de bu tür uygulamaların sonu gelmeyecektir. Demokrasi, kapitalist devlette, “Adalet Mülkün Temelidir” sözünün gerçekte ifade ettiği gibi, üretim araçlarının sahibi konumunda olan patronların çıkarlarını korumak için işler. İşçi sınıfı kapitalizme “DUR” diyene kadar da bu çark dönmeye devam eder.

Kafkas cephesinin alevlenmesi ve Rusya’nın yeni pozisyonu, bu süreci önemli ölçüde hızlandıracaktır. Örneğin ABD’nin “füze kalkanı” girişimlerine Rusya’nın da karşılık vermesiyle silahlanma yarışı önemli ölçüde ivmelenmiştir. Ekonomik ve siyasi istikrarsızlık giderek derinleşmekte ve kalıcı bir hal almaktadır. Açıktır ki, emperyalistler arası kapışma, bir dünya devrimi dalgasıyla durdurulmadığı takdirde kaçınılmaz bir biçimde daha nice ulusu savaşın alevleri içine çekecektir.

Önümüzdeki dönemde krizin daha da derinleşeceği, üretim alanında çok daha sarsıcı etkilerinin olacağı apaçıktır. Daha şimdiden devasa ürün stokları birikmiş, kârlar düşmüş, fabrikalar üretimi durdurmaya başlamış ve yeni yatırımlar ertelenmiş durumdadır. Kredi olanaklarının ortadan kalkmasıyla, bu süreç daha da derinleşecektir. Büyük bankaların ardından devasa fabrikaların iflası da hiç uzak değildir. Tüm bunlar işçi sınıfı açısından tek bir anlama geliyor: İşsizliğin çığ gibi büyümesi, ücretlerin tepe taklak aşağı düşmesi, tüm sosyal hakların fiilen ortadan kaldırılması, sefaletin diz boyu artması. Hiç kuşkusuz tüm bunlara, anti-demokratik uygulamaların, yabancı düşmanlığının, faşizmin ve emperyalist saldırganlığın burjuvazi eliyle yükseltilmesini de eklemeliyiz. Bir önceki kriz halen devam eden bir emperyalist savaş sürecini tetiklemişti, bu kriz, onu daha da keskinleştirecek, daha da yaygınlaştıracak ve insanlığı felâkete bir adım daha yaklaştıracaktır. Tüm bunların önüne geçmek için, işçi sınıfının devrimci örgütlülüğünü ve iktidar mücadelesini ilerletmekten başka hiçbir yol yoktur. Komünistlerin görevi de budur.

Örgütlü ve politik bir işçi hareketinin olmaması ve bu sebeple kırılamamış olan genel kanıksama hali nedeniyle, yolsuzluk skandalları ciddi bir buhran yaratmamaktadır. Şüphesiz bunlar hükümetlerin yıpranmasının unsurlarından birini oluştursa da, AKP örneğinde çok net olduğu gibi kendi başına bunun etkisi sanıldığı kadar fazla değildir. Burjuva düzenin pisliklerinin ortaya saçılması, düzeni teşhir bakımından bol ve aleni olanaklar sunsa da, bu asla yeterli olmuyor. Sorun bir kez daha, örgütlü ve diri bir işçi hareketinin var olup olmadığına gelip dayanıyor. Dolayısıyla, işçi hareketinin devrimci bilinç ve örgütlülük düzeyini yükseltme sorunu olanca yakıcılığıyla önümüzde durmaya devam ediyor.

80’lerde dünyadaki siyasal atmosferi derinden etkileyen ve genç kuşakların zihniyetini bulandıran olumsuz koşulların bugün tamamen ortadan kalktığı söylenemez. Ne var ki, toplumsal alanda içten içte yürüyen bir değişim başlamıştır. Evet, devrimci işçi mücadelesi bakımından dünyanın hiçbir yerinde henüz esaslı bir toparlanma gerçekleşmiş değildir.

Bundan önceki bölümde, Türkiye’deki dışa bağımlı tekelci kapitalist sanayileşme sürecinin ekonomik ve sosyal yapıda meydana getirdiği değişimler üzerinde durduk. Bu bölümde ise, bu ekonomik ve sosyal değişimlerin siyasal yaşama nasıl yansıdığını ve ne gibi sonuçlar doğurduğunu irdelemeye çalışacağız. Daha önce de belirttiğimiz üzere, 1960’lara kadar ağır aksak bir şekilde ilerleyen Türkiye’deki kapitalist sanayileşme süreci, 60’lı yıllarda başlayan ithal ikameci sınai yatırımlar sayesinde sıçramalı bir gelişme gösterecekti. Sanayideki bu sıçramalı gelişme, hem sanayi proletaryasının nicelik ve nitelik olarak gelişimini hızlandırmış, hem de sınıf mücadelesi eğrisinde ani bir yükselişe yol açmıştı.