Ekim 1949'da Çin gibi devasa bir ülkede, başlangıçta küçük bir silahlı ordunun, uzun yıllara yayılan bir gerilla savaşıyla güçlenerek siyasal iktidarı fethetmesi ve ardından toprağın, sanayinin, ulaşımın, bankacılık ve dış ticaretin devletleştirilerek sözde sosyalist bir toplum inşa etmesi, tüm dünyada yankı bulmakla kalmadı, muazzam bir kafa karışıklığına da yol açtı. Sosyalizm kavramıyla birlikte Marksizmin işçi devleti ve proleter devrim anlayışı da iyiden iyiye iğdiş edildi. Aşağıda tekrar yayınladığımız yazı Çin devriminin özgün yanlarını, nasıl değerlendirilmesi gerektiğini ele alıyor.

Endonezya ve Malezya, insanı büyüleyen doğal güzelliklere sahip ülkelerden ikisi. Akarsuların Ancak bu masalsı güzellik kapitalistler tarafından kâr uğruna azgınca yok ediliyor. Ormanlar yakılıyor, hayvanlar acı çekiyor ve biyolojik çeşitlilik yok ediliyor. Peki, neden kapitalistler geleceğimiz için önemli olan bu bölgeye böylesi bir azgınlıkla saldırıyor? Palm yağı için!

Nikaragua devrimi sosyalist solda büyük bir heyecan dalgası yaratmıştı. Somoza diktatörlüğünü yıkıp iktidara gelen Sandinistler, gerçekte uzun bir süre boyunca burjuva demokratik bir programı hayata geçirmeyi vaat etseler de, sosyalist sol Sandinist rejimi “sosyalist” olarak nitelendirmekteydi. Söz konusu yanlış değerlendirmeler sadece Stalinistler için değil Troçkistler için de geçerliydi. Örneğin Mandel liderliğindeki Dördüncü Enternasyonal, Nikaragua devrimini “gerçek sosyalist halk devrimi”, Sandinist iktidarı ise “işçi devleti” olarak görmekteydi. Oysa Nikaragua’da yaşananların işçi devrimiyle de işçi devletiyle de ilgisi yoktu.

Ressam İbrahim Balaban tıpkı ustası Nazım Hikmet gibi “ölmenin zor olduğu bir ayda”, bir Haziran ayında yaşamını yitirdi. 98 yıllık hayatı 9 Haziran 2019’da sona erdiğinde, ardında iki bini aşkın resmin yanı sıra öz yaşamını ve Nazım’la anılarını anlattığı kitaplar bıraktı. İbrahim Balaban 1921 yılında Bursa’daki Seçköy’de dünyaya geldi. Ormanlarla kaplı bir dağın yamacına kurulmuş olan bu köy, her türlü börtü böceğe, zengin bitki örtüsüne ev sahipliği yapıyordu.

Yaklaşan faşist darbe tehlikesini açıkça tespit eden ve buna karşı yapılması gerekenleri ortaya seren Sanayi Kayışlarındaki işçiler bu uyarılarını darbe öncesi günlerde Allende başkanlığındaki Unidad Popular hükümetine bir mektupla duyurdular. Darbeden sadece bir hafta önce gönderilen ve o günlerin durumunu büyük bir isabetle ve devrimci bir yaklaşımla ortaya seren bu çağrıyı yayınlıyoruz.

Macri’nin saldırılarından sıdkı sıyrılan Arjantinli emekçiler devrimci bir alternatifin yokluğunda yüzlerini yeniden Peronistlere dönmüş durumdalar. Latin Amerika genelinde geçtiğimiz birkaç yıl içinde sağ partilerin peş peşe iktidara gelmesinin ardından solcu aday Fernandez’in aldığı kitle desteği “Latin Amerika’da siyasi sarkacın sağa doğru momentumunun sona erdiğinin veya en azından yavaşladığının bir işareti olabilir mi?” yorumlarını beraberinde getirdi.

Dünyanın birçok ülkesinde emekçi kitleler ekonomik krize, yoksulluğa ve baskıcı yönetimlere hayır demek için sokaklara çıkıyor. Fabrikalarda, okullarda, hastanelerde grevlerle, direnişlerle, dayatmalara, hak gasplarına, düşük ücretlere boyun eğmediklerini gösteriyorlar. İşçi hareketi tarihinde kadınların öne çıktığı pek çok grev ve direniş yaşandı. Bunlardan biri de Amerikalı kadınların 1970 Ağustosunda “Grev sıcakken ütü yapmayın!” sloganıyla gerçekleştirdikleri grevdi.

Latin Amerika, bundan tam 40 yıl önce, tüm dünyada büyük bir yankı uyandıran bir devrime sahne oldu. Somoza diktatörlüğünün zulmü altında inleyen Nikaragua’da ayağa kalkan emekçi kitleler, on binlerce ölü pahasına verdikleri direngen bir mücadelenin ardından, 1979 Temmuzunda bu diktatörlüğü yerle bir ettiler. Nihayetinde Sandinist Ulusal Kurtuluş Cephesinin (FSLN) iktidarı almasıyla sonuçlanan bu devrim, ABD’nin arka bahçesi olarak nitelenen bir ülkede gerçekleşmesi sebebiyle de ilgi odağı oldu.

1 milyon civarındaki yerli nüfusu besleyen, binlerce canlı türünü barındıran, dünyamızın bugünü ve geleceği için hayati derecede önem taşıyan Amazon yağmur ormanları yanıyor ama faşist Bolsonaro çevre düşmanı politikalarından vazgeçmiyor, sadece göstermelik küçük adımlar atıyor.

Aradan ne kadar zaman geçerse geçsin, işçi sınıfının 12 Eylül'le hesaplaşmasının önemine daima güçlü bir vurgu yaptık. Bunun önemi Türkiye'nin bir kez daha içinde bulunduğu olağanüstü baskı rejimine işçi sınıfı cephesinden anlamlı bir direniş gösterilememiş olmasıyla daha iyi anlaşılabilir.

Emperyalizmin siyasi aktörlerinin ağzından “müzakere”, “çözüm” veya “anlaşma” gibi sözcüklerin dökülmesi ne ifade eder? Hiç bir şey! Bize ancak “bu türküyü çok dinledik” demek düşer! Tablo ortadayken Trump’ın açıklamalarını “ticaret savaşları bitiyor” şeklinde yorumlamak fazlasıyla saflık olur.

Adına yeryüzündeki cennet denen Keşmir, egemen burjuva devletler yüzünden yeryüzünde cehennemi yaşıyor. Her sorunda olduğu gibi kapitalistlerin Keşmir sorununu da emekçilerin çıkarlarına göre “çözmek” gibi bir derdi yoktur.

Çin’in askeri müdahale tehdidinde bulunması, Batı yanlısı burjuvaları ve liberalleri ürkütmüş olsa da gösterilerin önünü kesmiş değil. Aslında gösterilerin “Hong Kong’u özgürleştirin”, “Hong Kong Çin değildir” gibi sloganlarla devam etmesine yol açmış durumda. Ne var ki, bizzat göstericilerin kendilerinin itiraf ettiği gibi protestolar yeterince örgütlü değil ve ortak bir programdan yoksun. Bu yüzden de daha ziyade yönetimin adımlarına göre tavır belirlenmesi söz konusu. Bu da hareketi çeşitli burjuva ve liberal odakların daha kolay yönlendirmesine olanak sağlıyor.

Brexit’in getireceği yeni sorunlar aslında AB konusunda sosyalist çevrelerin geniş bir bölümünde de hâkim olan milliyetçi yaklaşımların yeni bir sınaması da olacaktır. AB konusunda çeşitli ülkelerdeki sosyalistler çoğunlukla AB’ye katılmamayı ya da AB’den çıkmayı ilerici ya da sosyalist bir politika adına savundular. Bu pozisyonlar aslında çoğu durumda devletçi, ulusalcı, reformist hastalıkların dışa vurumuydu.

Bütün dünyada Trump, Putin, Erdoğan, Duterte, Orban, Bolsonaro, Boris Johnson gibi liderlerin önü burjuvazi tarafından bilinçli olarak açılıyor. Faşizmin kitleleri uyuşturan propaganda dili, bizzat egemenler tarafından örgütleniyor. Dünyanın her köşesinde, iktidara gelen diktatörlerin söylemlerinin özünü göçmen karşıtlığı, yabancı düşmanlığı oluşturuyor.