Meksika’da pek çok maden ve çelik işletmesi yaklaşık üç aydır grevde. Ne var ki bu ekonomik taleplerle başlayan bir grev değil. Başkan Vicente Fox, 19 Şubatta madenciler sendikasında yapılan seçim sonucunda sendika başkanlığını ikinci kez kazanan Napoleon Gomez Urrutia’yı yolsuzlukla suçlayarak sendika lideri olarak tanımamıştı. Çünkü Urritia, Şubatta maden patlamalarında onlarca işçinin hayatını yitirmesinin ardından Fox’u “endüstriyel katil”likle suçlamıştı.

Burjuva medyasının manşetleri ve ekranları bugünlerde gençler arasında yaygınlaşmakta olan şiddet eğiliminden 'endişe' ile bahsediyorlar. Okulda birbirini bıçaklayan ilköğretim dönemindeki çocuklardan, sevgilisi ile bir olup ailesindeki hemen herkesi boğazlayan liselilere kadar pek çok olay haber yapılıyor, okullardaki çeteleşmelerin ne denli yaygınlaştığı anlatılıyor. Medyanın her meselede danıştığı 'konunun uzmanı' kişiler ise yaptıkları değerlendirmelerde söz birliği etmişçesine birkaç noktanın üzerinde duruyorlar; medyanın ve şiddet içeren dizilerin etkisi ve internet kafelerdeki şiddet ağırlıklı oyunların rolü. Sorunun çözümü için öne sürdükleri düşünce de duymaya alışkın olduğumuz bir klişe: 'Eğitim şart!' Ne var ki, düşünme ufukları burjuvazinin çıkarları ile sınırlı olanlar bu sorunun kitlelerin eğitimsizliğinin giderilmesiyle ortadan kalkacağını umsa da, durum bu denli basit değildir.

1978 yapımı Maden filmi, Türkiye işçi sınıfının 1960'lı yılların başından 1980'e gelinceye kadarki 20 yıllık süre içinde yürüttüğü militan mücadeleler sonucu ulaştığı örgütlülüğü, kazandığı hakları ve yaşadığı deneyimleri çok iyi yansıtıyor. Bu döneme, devlet güdümlü sendikacılığa karşı 15-16 Haziran direnişi, sendika ve sosyal haklar için grevler, saldırılara karşı dayanışma grevleri, siyasi gericiliğe karşı DGM boykotu, burjuva partilerine karşı işçi partilerinin kurulması ve gerici yayınlara karşı çıkartılan devrimci yayınlar damgasını basmıştır. İşçi sınıfı gücünü fark etmiş ve sermaye sınıfına da göstermiştir. Nice işgal, eylem, gösteri ve yürüyüşler sonucu sınıf mücadelesi gün gün yükselmiştir.

Geçmişin tarihsel izleri bugünkü kuşakların üzerine hâlâ düşüyor olsa da, öte yandan artık dünyaya çok daha fazlasıyla açılan ve dünyadaki gelişmelerden çok daha fazlasıyla etkilenen bir Türkiye söz konusu. Bu nesnelliğin etkileri, geçmiş işçi kuşaklarıyla kıyas kabul etmez derecede kentli ve eğitimli genç işçilerde bir zihniyet değişikliğinin önünü açabilir. Ne var ki bu bağlamda olumlu sıçramaların yaşandığını henüz söyleyemiyoruz. Bunun bir nedeni son tarihsel kesitte genci ve yaşlısıyla işçi sınıfını sersemleten baskılarsa, diğer bir faktörü de burjuva ideolojisinin örgütsüz emekçi kitlelerin yaşamını esir alan çok yönlü aldatmacaları teşkil ediyor. Bu engeller de kendiliğinden değil, sınıfın öncü unsurlarının doğru mücadele hattında harekete geçirilmesi ve böylece giderek kitlenin de kendine güvenmeyi öğrenmesi sayesinde aşılacak. Hüner, sendikalı sendikasız veya işli işsiz ayrımlarına takılmadan, sınıfın dinamik, mücadeleye yatkın ve militanlık vadeden unsurlarını harekete geçirebilmekte.

Kapitalizmin global ölçekte derinleşen krizi, Yunanistan’da da burjuva devletin kamusal harcamalara ayırdığı payı her geçen gün biraz daha azaltmasını beraberinde getiriyor. Kuşkusuz bundan en fazla etkilenen sektörlerin başında da eğitim ve sağlık geliyor. AB üyeleri arasında, eğitime ayrılan bütçe bakımından sonuncu ülke unvanına sahip olan Yunanistan’da, mevcut durum burjuvaziyi ve onun devletini yeterince tatmin etmiyor olacak ki, eğitime yönelik saldırılara her geçen gün yeni bir boyut daha kazandırılıyor.

Komünistler hangi gerekçeyle olursa olsun halkların zorla bir arada tutulmalarına karşı çıkarlar. Ayrılma isteminin sebebi ne olursa olsun, her ulusun kendi kaderini tayin hakkı vardır ve bu hakkı özgürce kullanabilmelidir. Emperyalistler her yerde ulusal, etnik, dini vb. ayrılıkları, düşmanlıkları, kendi çıkarları doğrultusunda kışkırtıyor ve nüfuz alanlarına uygun bölünmeleri teşvik ediyorlar. Balkanlar da Ortadoğu gibi kan ve barut fıçısı olmaktan kurtulamıyor. Bu durum bize bir gerçeği tekrar tekrar hatırlatıyor: halklar arasında kalıcı bir barışın, kaynaşmanın ve kardeşliğin sağlanmasının tek yolu gerçek bir proleter devrimden geçmektedir.

Esas olarak Şemdinli iddianamesi ile birlikte başlayan son birkaç ayın siyasal gelişmeleri olağandışı bir sürece girildiğini ve burjuvazi içi kapışmada yeni bir raundun açıldığını gösteriyor. Bu rauntta, en azından Danıştay saldırısını takip eden ilk birkaç günün sonrasına kadar geçen sürede, hükümet statükocu güçler karşısında savunmaya çekilmek zorunda kaldı. Saldırı sonrasındaki soruşturmanın ilerleyişiyle ortaya serilenler üzerinden hükümet durumu bir nebze toparlasa da, açılmış olan yeni raunt kapanmış değildir. Aksine, özellikle cumhurbaşkanlığı sorunu üzerinden kapışmanın devam ettiği ve edeceği görülmektedir.

15-16 Haziran, Türkiye işçi sınıfının gücünün boyutlarını göstermiştir. Ne var ki bu apaçık göstergeye rağmen, 15-16 Haziran, solun geniş kesimleri nezdinde, devrimin önder gücü ve lokomotifinin ancak işçi sınıfı olabileceği ve sınıfın devrimci siyasal bir temelde örgütlenmesi gerektiği sonucunun çıkartılmasına ve genel kabul görmesine vesile olamadı. Bir kez daha görüldü ki, sol hareketin büyük bölümü, işçi sınıfına güvensizlik ve onun devrimci potansiyeline inançsızlık temelinde şekillenmişti.

Kapitalist sistemde üretim faaliyeti toplumun ihtiyaçları için değil, sermayeyi büyütmek için yapılır. Kim hangi yaldızlı sözlerle kapitalist üretimin de bir yerde toplumun faydasını gözettiğini iddia ederse etsin, bu üretim esasen kapitalistin kâr elde etmesi için gerçekleştirilir. Kapitalist üretimin tek motivasyon kaynağı budur. Bu yüzden tüm diğer faktörler ikincil bir önem taşır ve sermayenin büyümesi gerekliliği ile çeliştiği ölçüde tercihler bu faktörlerin aleyhine olur. Kapitalizmin yalan dünyasının bilinçlerini esir aldığı işçilerin çoğunluğu için, bu gerçeğin, belki de en çarpıcı biçimlerde ortaya çıkmasına yol açan olaylar genelde işyerindeki çalışma koşullarına ya da yaşadıkları çevreye ilişkin sorunlarda söz konusu oluyor. Ancak kapitalizmin takkesinin düşüp kelinin ayan beyan görüldüğü bu türden olaylar, düzen temsilcilerinin bir şeyler yapılacakmış zannı yaratan esip gürlemelerinin ardından çoğunlukla unutulmaya terk ediliyor.

Kapitalizmde 100 dolara ne alabilirsiniz? Örneğin, Sudan'da 90 dolara bir köle satın alabilirsiniz (hatta 1990'da savaş nedeniyle bu fiyatın 15 dolara kadar düştüğü de belirtilmektedir). Bugün dünyada alınıp satılan, esir edilen, şiddet gören, sırtından para kazanılan 27 milyon köle olduğu tahmin ediliyor. Kapitalizmin bizlere reva gördüğü ya ücretli kölelik ya gerçek köleliktir.

Nepal'de krallığa karşı yürütülen çeşitli mücadeleler, Nisan ayında yapılan genel grev ve çatışmalarla doruk noktasına ulaştı. Köşeye sıkışan kral, Nepal halkının kararlı mücadelesinin sonucu olarak şu açıklamayı yaptı: 'Çok partili demokrasiye ve anayasal monarşiye bağlıyız. Halkın egemenliğini halka devrediyoruz. Çok partili demokrasiyi koruyarak yeniden barış ve düzeni tesis edebileceğimizi umuyoruz.'