Bu metin uluslararası işçi hareketi içinde yer alan çeşitli sosyalist çevreleri Türkiye’nin tarihi konusunda kısaca bilgilendirmek için hazırlanmış ve son güncellemesi 2012 Temmuz ayında yapılmış genel bir çerçevedir.

İşsizlik kapitalizmin sürekli ürettiği bir olgu olduğu gibi ekonomik krizlerin de temel göstergelerindendir. Bugün kapitalizm 1929 yılında yaşadığı büyük ekonomik buhranı da aşan bir tarihsel kriz içindedir. Artan işsizlik ve yoksulluğun boyutu da bunu çok açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

AKP hükümeti ile Gülen Cemaati arasında yürüyen ve büyük bir devlet krizine yol açan iktidar savaşı, tarafların karşılıklı hamleleriyle daha da kızışarak devam ediyor. Bu savaş çeşitli görünümleriyle ve yöntemleriyle, bir süre öncesine kadar AKP ile statükocu Kemalist bürokrasi arasında yürüyen şiddetli kapışmayı andırıyor. Hatta o çatışmada birkaç yıla yayılarak yapılan hamleler bugün bir buçuk ay gibi kısa bir süreye sıkıştırılmış olarak karşımıza çıkıyor.

Bazı kitapların çevirdiğimiz her sayfasında “işçilerin işçilere anlattığı” duygusunu yaşarız. Bazı kitaplardaysa şunlar geçer zihnimizden: “İşçileri, işçilerin içinden anlatıyor.” İşte Orhan Kemal’in Çukurova’da işçilerin acılarını, sevinçlerini, çaresizliklerini, birbirlerini gammazlamalarını, isyanlarını, ekmek kavgalarını anlattığı Bereketli Topraklar Üzerinde isimli romanı da böyle bir romandır.

HDP seçim çalışmaları kapsamında çeşitli etkinlikler düzenlemeye devam ediyor. 17 Şubatta Ankara Etimesgut’ta düzenlenen dayanışma gecesi Ankara adaylarını ve parti üyelerini buluşturdu. Etimesgut Düğün Salonu’nda yapılan etkinliğe HDP Eş Başkanı Sebahat Tuncel de katıldı.

Toplumun genelinde olduğu gibi işçiler arasında da hâkim olan, “başka seçenek yok ki” ya da “oyum boşa gitmesin” yaklaşımı yanlıştır. Aslında düzen partilerine atılmış her oy boşa gitmektedir. İşçi sınıfı “üreten biziz, yöneten de biz olmalıyız” düşüncesiyle hareket etmeli ve kendi çıkarlarını savunacak bir alternatife yönelmelidir. Bugünün somut koşullarında işçi ve emekçi kitleler açısından önümüzdeki seçimlerde alınması gereken doğru tutum, Kürtlerin, diğer ezilen toplumsal kesimlerin, sosyalistlerin, ilerici ve demokratların anlamlı bir güç birliğini temsil eden Halkların Demokratik Partisi (HDP) adaylarını desteklemektir.

Kürt halkına dönük zulmün simgelerinden biri olan Roboski katliamının üzerinden iki yıl geçti. Yitirdikleri evlatlarının parçalarını bile bir araya toplayamayan yoksul Kürt analarına, acıların en büyüğü reva görüldü. Katliamın sorumlularının ortaya çıkarılması için devletin mahkemelerinde çile çeken aileler, bir kez daha yıkıldı. Nice katliamın altına imza atan devlet, diğerlerinde olduğu gibi Roboski’de de kendini akladı. Genelkurmay Askeri Savcılığı, çoğu çocuk 34 silahsız sivilin uçaklarla bombalanarak hunharca katledildiği Roboski katliamı soruşturmasında, takipsizlik kararı verdi.

Burjuva iç kapışmanın yaşandığı, kapışmaya bağlı olarak burjuva sistemin pisliklerinin ortaya döküldüğü bir dönemde 2014 yılı bütçesi Meclis’ten geçti. Her yıl olduğu gibi bu yıl da bütçe görüşmeleri işçi sınıfının gündemini pek meşgul etmedi. Oysa bu konu işçi sınıfını yakından ilgilendirmektedir, çünkü bütçeler gerek devletin sınıfsal meşrebini ortaya sermesi açısından, gerekse kaynakların sermaye sınıfının çıkarları doğrultusunda nasıl ve ne şekilde kullanıldığını göstermesi açısından önemlidir. Hele ki burjuvazinin iç kapışmasının ayyuka çıktığı, yolsuzlukların birer birer ortaya döküldüğü bir dönemde.

Emperyalistlerin Ortadoğu’ya dönük temel politikasının özü halen “böl ve yönet” olarak devam etmektedir. Emperyalistler ulusal-etnik-mezhepsel ayrılıkları bu çerçevede kullanmaya devam etmektedirler. Bu da çatışmaların ve savaşların devam etmesi anlamına gelir. Suriye’de süregiden iç savaş bunun en kanlı örneği durumundadır. Ne ABD-İran yakınlaşması ne de Suriye Konferansı Suriye halkının çektiği acılara son verecektir. Suriye dışında da savaş farklı biçimlerde devam etmektedir.

Doğayı ve insanı insafsızca tahrip eden kapitalizmin yarattığı sorunlar kaçınılmaz biçimde toplumsal hoşnutsuzluğun da artmasına neden oluyor. Ekolojik yıkımlar, kentsel yağmalar, insan hakları ihlalleri, kadınları ezen erkek egemen zihniyet ve bunu hayata geçiren politikalar, etnik ya da cinsel kimliklerinden dolayı baskı altına alınan kesimlerin yaşadıkları sorunlar toplumsal tepkilere yol açıyor. Bu tepkiler de toplumsal mücadele içerisinde doğru ya da yanlış politik karşılıklarını buluyor.

Ne dünyamız ne de insanoğlu kapitalist devletlerin kendi egemenlik alanlarını belirlemek üzere çizdikleri sınırlarla var olmadı. Sınıfların ortaya çıkmasıyla birlikte devletler var oldu, sınırlar çizildi. Son yüzyıl içerisinde de insanların seyahat ve göç etme özgürlükleri önce pasaportla, daha sonraları da vize ile sınırlandı. Üretici güçlerin gelişimi, sınıfların ve sınırların olmadığı sosyalist bir dünyanın kurulmasını zorunlu kılıyor. İnsanoğlu eninde sonunda ulus-devletin deli gömleğini parçalayacak, kapitalizmi tüm rezillikleriyle beraber geride bırakacaktır.

Cemaat ile AKP arasında dershaneler üzerinden yürüyen kavganın ardından 2 Aralıkta yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında dershanelerin kapatılması konusunda izlenecek politika belirlendi. Buna göre Ocak ayında konuyla ilgili yasa taslağı Meclis’e gelecek. Dershanelere 2 yıl süre verilecek. Dershanelerin bu süre zarfında özel okula dönüştürülmesi için gerekli hazırlıkları tamamlamaları gerekiyor. 2015-2016 eğitim-öğretim dönemi öncesinde hazırlıklarını bitiremeyen dershanelerin durumu tekrar değerlendirilip çeşitli teşvikler sunulacak.

Güney Afrika’da ırkçı apartheid rejimine karşı yürütülen özgürlük mücadelesinin simgeleşen önderlerinden Rolihlahla Nelson Mandela 5 Aralıkta hayatını kaybetti. 95 yaşındaki Mandela’nın ölümü, apartheid rejiminin korkunç anıları halen hafızalarından silinmemiş olan Güney Afrika halkının yanı sıra, başta Filistin olmak üzere dünyanın pek çok bölgesindeki ezilen halklarda büyük bir üzüntüye yol açtı. Ancak Mandela için gözyaşları dökenler sadece emekçiler ve ezilen halklar olmadı.

Halkların Demokratik Partisi İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe eş başkan adayları, 26 Ocakta Şişli Meydanı’nda düzenlenen mitingle tanıtıldı. Mitinge HDK bileşenleri, HDP Milletvekili Levent Tüzel, BDP İstanbul İl Eş Başkanları Emrullah Bingül ve Arife Çınar, BDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Filiz Koçali, HDP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayları Sırrı Süreyya Önder ve Pınar Aydınlar ile ilçe belediye başkan adayları, çeşitli demokratik kitle örgütleri ve UİD-DER katıldı.

Dünya nüfusunun yaşlanması başta Avrupa olmak üzere gelişmiş kapitalist ülkelerin burjuvazisini derinden kaygılandırıyor. Doğum oranlarının düşmesi ve ortalama ömrün uzaması, yaşlı nüfusun oranının giderek artmasına yol açıyor. 2000’lerin başında 600 milyon olan 60 yaş ve üstü nüfusun, 2050’de 2 milyara çıkması bekleniyor.Bu durum, sömürecek taze işgücüne ihtiyaç duyan ve yaşlı bakımı, emekli maaşları, sağlık giderleri gibi harcamaları tümüyle çalışanların sırtına yıkmak isteyen burjuvazi için tehlike çanlarının çalması anlamına geliyor.

Suriye’de süren iç savaşa çözüm arayışları kapsamında, 22 Ocakta, İsviçre’nin Montrö kentinde “Cenevre-2” toplantılarına yapılacak. Emperyalist güçlerin, Suriye rejiminin ve muhalif güçlerin katılacağı bu toplantıya, Kürtler kendi kimlikleriyle katılmayı talep ediyorlar. Toplantıya, Rojava halklarının kendi kimlikleri ve statüleriyle katılmasını talep eden on binlerce kişi, 18 Ocakta, Diyarbakır ve İstanbul Kadıköy’de buluştu. İstanbul’da BDP İl Örgütü’nün çağrısıyla düzenlenen miting, Haydarpaşa Numune Hastanesi önünden yürüyüşle başladı.

Hrant Dink ölümünün 7. yılında, katledildiği Agos Gazetesinin önünde binlerce kişinin katılımıyla anıldı. Taksim Meydanı ve Gezi Parkı’nın etrafı polis tarafından bariyerlerle kapatıldığı için kitle Talimhane’de toplanarak Agos Gazetesi’ne doğru yürüyüşe geçti. Çeşitli pankart ve dövizlerin de taşındığı yürüyüş boyunca, “Faşizme İnat Kardeşimsin Hrant”, “Hepimiz Hrant’ız, Hepimiz Ermeniyiz”, “Yaşasın Halkların Kardeşliği!” sloganları atıldı. Sabaha karşı Roboski Köyü’ne yapılan baskın “Roboski Halkı Yalnız Değildir!” sloganıyla protesto edildi. Anma yürüyüşüne, çeşitli demokratik kitle örgütlerinin yanı sıra UİD-DER’li işçiler de katıldılar.