Tarihsel Sistem Krizi ve 3. Dünya Savaşı

Kapitalizmin tarihsel krizi, yayılan savaşlarla, sıklaşan ve derinleşen ekonomik krizlerle, ağırlaşan yoksullaşma ve eşitsizlikle, sıçramalı artan göçle, yükselen otoriterleşme, faşizm ve ırkçılıkla, iklim ve çevre kriziyle, sayısız çürümüşlük görünümüyle kendisini ortaya koyuyor. Bu durum o denli belirginleşti ki tabloyu resmetmek artık neredeyse sıradanlaştı denebilir. Dünya çapında emekçi kitlelerin yaşamının çok daha çileli hale geldiği açık ve artık bunu gözden saklamak zorlaşıyor. Görünüşte birtakım değişiklikler olsa bile kötüleşme son bulmuyor, aksine derinleşiyor. Farklı partiler iktidara geliyor, farklı liderler sahnede boy gösteriyor, hatta sıradışı gibi görünenler de olabiliyor, ama günün sonunda hepsinin ameli aynı doğrultuda oluyor.

Emperyalist dünya savaşı herkesin gözü önünde adım adım büyüyor. Yangın daha çok mazlumu yakıyor, daha çok coğrafyayı kavuruyor. 7 Ekimdeki Hamas saldırısından bu yana İsrail devletinin Filistin halkına karşı giriştiği ve son verilere göre 40 bin Filistinlinin katledilmesine varan soykırım da emperyalist güçlerin kanlı hegemonya mücadelesinin bir parçasını oluşturuyor. İsrail ve emperyalist müttefikleri, hegemonya mücadelesinin başlıca sahalarından biri olan Ortadoğu’da nüfuzlarını genişletmek, rakip emperyalist güçlerin nüfuzlarını belirleyici ölçüde geriletmek istiyorlar. Elbette burada İsrail gibi özel bir devlet oluşumunun güvenceye alınması acil bir öncelik oluşturuyor. Ama bir bütün olarak ele alındığında sürecin çok daha geniş bir kapsama sahip olduğu, emperyalist dünya savaşının büyütüldüğü görülüyor.

Devrimci Marksizmi eylem kılavuzu olarak kuşananlar, savaşın niteliğini tespit etmek ve savaşa karşı doğru tutum alabilmek için burjuva mahfillerden sökün edecek vaazlara, askeri-diplomatik manevralara bel bağlamazlar. Bilakis geçmişte olduğu gibi gerçek sınıf devrimcileri bugün de savaşın emperyalist karakterini ve gerici doğasını emekçi kitleler nezdinde görünür kılmak için hem burjuvazinin çarpıtmalarına hem de anti-emperyalizm adına yapılan milliyetçiliğe karşı mücadeleyi devrimci ideolojinin temel ilkelerinden ödün vermeksizin sürdürmektedirler. Bu bakımdan Marksist Tutum olarak, milenyum dönemecinden bu yana çeşitli biçim ve araçlarla yürüyen ve kızışarak ilerleyen savaşın, nevi şahsına münhasır bir Üçüncü Dünya Savaşı olduğunu ısrarla vurgulamamız sınıf mücadelesi için hayati önemini korumaktadır.

Kapitalizmin içinde bulunduğu tarihsel krizin önemli bir boyutunu hegemonya krizi ve bunun ifadesi olan hegemonya mücadelesi oluşturuyor. Bu temelde ABD, Çin ve Rusya’nın kapıştığı bu emperyalist hegemonya mücadelesi dünya üzerindeki önemli tüm siyasi süreçleri belirleyen ya da etkileyen temel bir etmen haline gelmiş durumda. Örnek vermek gerekirse, bu hegemonya mücadelesinden çok önce başlamış olan Filistin sorunu bu hegemonya mücadelelerinden bağımsız düşünülemeyecek bir noktaya gelmiştir. Filistin sorununda yaşanan patlayıcı gelişmeler de dâhil dünyadaki önemli siyasi gelişmeleri bu hegemonya krizi ve mücadelelerini göz ardı ederek ele almak mümkün değildir.

Filistin halkının haklı davası genel anlamda bir ulusal sorun olmanın ötesinde, içinde yer aldığı özgün somut koşullar nedeniyle, günümüzde çok daha derin ölçüde emperyalist-kapitalizmin küresel egemenlik sistemine dokunmaktadır. Burjuvazinin küresel dayanışmanın önüne geçmek için şimdiye dek görülmedik kudurganlıkta bir saldırı kampanyası örgütlemesinin nedeni de budur. Bu yüzden ezilen Filistin halkıyla dayanışmak bugün dünya emekçileri açısından bir kat daha fazla önem kazanmış durumdadır.

Gazze savaşından fırlayan kıvılcımlar Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen’e de sıçrıyor. Savaşın tüm bölgeye yayılması, vekilleri aşarak, bölgesel güçleri de kapsayan ve belki büyük güçlerin doğrudan dahlini de içeren bir boyuta sıçrayıp sıçramayacağı tartışılıyor. Her zamanki gibi, üçüncü dünya savaşı mı yaklaşıyor sorusu soruluyor! Biz bu adla anılmayı hak eden bir savaşın zaten çoktan başladığını söylüyoruz. Hiç kuşku yok ki Ortadoğu cephesinde az önceki soruda ifade edilen şekliyle bölgesel bir savaşın yaşanması, kaçınılmaz olarak mevcut dünya savaşını farklı bir düzleme taşır.

On yıllardır İsrail devletinin sistematik şiddeti, zulmü ve aşağılamaları altında yaşayan Filistin halkı, 7 Ekimden bu yana İsrail’in yağdırdığı bombaların altında soykırıma uğruyor. Filistin Sağlık Bakanlığının yaptığı açıklamaya göre öldürülenlerin sayısı 22 bini, yaralı sayısı 60 bini aştı. 2,3 milyon insanın yaşadığı Gazze’de nüfusun neredeyse tamamı yerinden edildi.

ABD silahları Filistinli emekçilerin yaşam alanlarını yok ederken, Türkiye’nin ürettiği silahlar başka yerlerdeki emekçilerin yok edilmesi için kullanılıyor. Ölenler, yerinden yurdundan olanlar, savaştan hiçbir çıkarı olmadığı halde savaşın kurbanları olanlar emekçiler oluyor. Bunun nedeni kapitalist sistemdir, kapitalist sistem böyle işliyor. Sözün özü, başta Filistin’deki katliam olmak üzere emperyalist savaşa son vermenin tek yolu kapitalizme karşı mücadele etmekten, kapitalizmi yıkmaktan geçiyor.

Bölge halklarının bütün demokratik haklarını güvence altına alacak, gönüllü birlikler temelinde oluşturulmuş bir Ortadoğu İşçi ve Emekçi Sovyetleri Federasyonunun kurulmasını sağlayacak bir Ortadoğu devrimi adil ve kalıcı bir çözümün tek gerçek yolunu açacaktır. Ancak açık ki bu uzun bir mücadele sürecinin sonunda gelinebilecek bir noktadır. Sosyalistler bu hedefe doğru ilerleyecek mücadelelerini yürütürlerken her aşamada halkları birbirine düşüren yaklaşımlara karşı savaşmalı, anti-semitizm gibi bunun net örneklerinin mücadeleci işçilerin zihinlerini bulandırmasına izin vermemelidir.

Filistinli sınıf kardeşlerimizin ilham aldıklarını söyledikleri ve kimi örneklerini sıraladıkları enternasyonalist seferberliklerin, bugün Filistin halkına yönelik bir etnik temizliğe girişen İsrail karşısında sergilenmesi gerçekten de yaşamsal önem taşımaktadır. İsrail ordusuna gidecek silahların, mühimmatın ve her türlü malzemenin üretiminin ve nakliyesinin hangi ülkede olursa olsun durdurulmasını sadece işçi sınıfı sağlayabilir. Askeri anlaşmalar ancak onun gerçekleştireceği kitlesel grevlerle iptal edilebilir.

Savaşsız bir kapitalizm düşünülemez. İşçi sınıfı emperyalist savaşların kurbanı olmak istemiyorsa yalnızca emperyalist savaşları başlatan, körükleyen, destekleyen, sevk ve idare eden burjuva hükümetlere değil, bir bütün olarak kapitalist sisteme son vermek zorundadır. Marksistlerin savaş karşısındaki programı, işçi sınıfına silahlardan arınmasını ve barış güvercinleri uçurmasını değil, o silahları gerçek düşmanına yöneltmesini söyleyerek şu çağrıda bulunur: Sınıf kardeşlerini boğazlamayı reddet, gerçek düşmanın içeridedir, kendi burjuvazindir!

İçinde bulunduğumuz emperyalist savaş konjonktürü, Filistin halkının ve Ortadoğu’nun işçi-emekçi sınıflarının kaderini her zamankinden daha fazla birbirine bağlamıştır. Bu, bölge emekçilerinin kapitalizme karşı ortak bir mücadele yürütmelerini zorunlu kılmaktadır. Filistin halkının yanı sıra İsrailli işçi-emekçiler de bu mücadeleye katılmaksızın yol alınması mümkün değildir. Her iki halkın ve tüm bölge halklarının en büyük özlemlerinden barış ve özgürlük ancak böylesi bir mücadeleyle mümkün olabilir.

Kapitalizmin içinde bulunduğu tarihsel krizin önemli bir boyutunu emperyalist hegemonya krizi oluşturuyor. Dünya üzerinde yüz milyonlarca insanın hayatını doğrudan ve şiddetli biçimde etkileyen birçok gelişme bu krizin ürünüdür. Örneğin kitlelerin büyük acılar çektikleri günümüz savaşları dolaysız anlamda bu hegemonya krizinin ifadesidir. 1990’lı yılları bir kenara bıraksak bile, sadece 2000’lerden itibaren yaşanan savaşlarda milyonlarca insan hayatını kaybetmiş, milyonlarcası yaralanmış, milyonlarcası yerinden yurdundan olmuş, on milyonların yaşam koşulları kötüleşmiş, on milyonlar başka bir zillet olan göç yollarına düşmüş, göçmen oldukları ülkelerde türlü acılara katlanmak zorunda kalmışlardır.

Kendilerine “Vatanı Koruma Ulusal Konseyi” (CNSP) adını veren cuntacılar “giderek kötüleşen güvenlik durumu ve ülkenin içinden geçtiği sosyo-ekonomik kriz nedeniyle” Bazum’un devrildiğini duyurdular. 28 Temmuzda Muhafız Alayı Komutanı General Abdurrahman Çiyani liderliğinde bir geçiş hükümeti kuruldu. Cunta, Nijer’in Fransa, Nijerya, Togo ve ABD başkentlerinin büyükelçilerinin görevine son verdi.

Kapitalizmin tarihsel krizi çelişkileri çok daha keskinleştirmiş olduğu için emperyalist güçlerin hareket kabiliyeti de kısıtlanıyor. Güçlerden birisi kolayına diğerine otoritesini kabul ettiremiyor. Bundan dolayı, ABD-Çin geriliminin daha çok su kaldıracağını söylemek yanlış olmayacaktır. Fakat hegemonya mücadelesini değerlendirirken, sınıf mücadelesini unutmamak gerekiyor.