1932 Sonbaharında, bir Danimarkalı sosyal-demokrat öğrenci grubu, Rus Devriminin on beşinci yıldönümü konulu bir konuşma yapmak üzere Troçki’yi Kopenhag’a davet etti. Konuşma, 27 Kasım 1932’de yaklaşık 2 bin kişilik bir dinleyici kitlesi önünde yapıldı. Bu konuşma, Troçki’nin on bir yıllık son sürgünlüğü boyunca büyük bir dinleyici kitlesi önünde yaptığı tek konuşmaydı.

Latin Amerika ülkelerinin pek çoğu gibi Bolivya da kısa dönemde yeniden bir devrimci durumun eşiğine gelebilir. İşçi sınıfı ve ezilen kitlelerin iktidarı dahi alabilecekleri durumlarla karşılaşabiliriz. Ancak devrimci parti yaratılamadığı sürece, böyle bir durumda bile işçi sınıfının asla muzaffer olamayacağını söylemek kehanet olmaz. İktidarın belli bir süre elde tutulduğu fakat önderlik eksikliği yüzünden devrimin kaçınılmaz olarak yenildiği Paris Komünü deneyimi biliniyor. Dünya işçi sınıfının kapitalizm belasından kurtulabilmesi için Paris Komünü gibi yarım kalmış devrim deneyimlerine değil, yeni Ekimlerin yaratılmasına ihtiyacı var. Bolşevik tarzda örgütlenmiş devrimci bir parti olmadığı sürece, Bolivya'da, tüm Latin Amerika'da ve dünyanın her yerinde işçi sınıfının devrimci ayaklanmalarının yenilgisi kendini acı deneyimlerle göstermeye devam edecektir.

Sermaye sınıfı kendi çıkarları için işçi sınıfını mesleki dar görüşlülük, işkolu ve ulusallık düzeyinde bölmeye çabalamaktan geri durmaz. İşyerlerinde işçileri kadrolu, mevsimlik, çağrı usulü çalışan veya çırak-stajyer işçi statülerine ayırmak da işçi sınıfını bölmek ve gücünü zayıflatmak amacına hizmet eder. Oysaki, işçi sınıfının çıkarları mesleki, yerel ya da ulusal bölünmüşlükte değildir. Dünya işçilerinin çıkarları ortaktır. Daimi işçilerle çırak ve stajyer işçiler arasındaki bölünmüşlük sermaye sınıfının körüklediği bölünmüşlüktür. İşten atılma, atılanların yerine düşük ücretle çırak ve stajyer işçilerin çalıştırılması, fazla mesailere kalmak, daimi işçilerin karşılaştıkları bir dizi sorundur. Ancak işçi sınıfının gücü örgütlü birlikteliğinden gelir. İster daimi isterse çırak ve stajyer işçi olsun bölünmüşlük ve rekabet, işçi sınıfının hiçbir kesiminin sorunlarının bir tekini dahi çözmez, çıkarlarına hizmet etmez. Daimi işçiler, çırak ve stajyer işçiler, sınıf örgütlerinde ortak politikalar temelinde birleşerek ve emek güçlerini sömüren kapitalist sınıfa karşı ortak mücadele ederek sorunlarını çözeceklerdir.

Yoldaşlar, üniversitenizin üç yıllık çalışmalarını özetleyen belgeleri, hücre büronuzdan edindim. İsteğim üzerine kimi yoldaşlar, en önemli noktaların hepsini benim için işaretleyerek, belgelerden haberdar olma görevimi önemli ölçüde kolaylaştırdılar. Ve nasıl söyleyeceğimi bilmiyorum, belki benim ayıbım belki de kaybımdır ama, üniversitenizin çalışmalarını ne günlük ne de aylık olarak yakından izleme fırsatım oldu. Bu çalışmalar, yıldönümlerinde alışılagelen abartmalardan tamamıyla uzak olarak söylüyorum, istisnai ve dünya-tarihsel bir öneme sahiptir.

Daha önce aldıkları karar doğrultusunda, çeşitli Avrupa ülkelerinden gelerek Hollanda’nın Rotterdam kentinde toplanan 8000 liman işçisi, Avrupa Birliği Ulaştırma Bakanları Konseyi tarafından hazırlanan ve liman işçilerinin haklarına ve çalışma koşullarına saldırı niteliği taşıyan “Liman Paketi”ni protesto eden coşkulu bir miting düzenlediler.

Sendikalar işçi sınıfının birer silahıdırlar. Bu silah bugün paslı, mekanizması bozuk ve uzun süre kullanılmamaktan dolayı işe yaramaz haldedir. Hatta çoğu zaman işçi sınıfı bu silahı kullanmasını da bilmediğinden, burjuvazi tarafından bizzat kendisine karşı kullanılmaktadır. Ama bu durum onun bir silah olduğu ve hatta işçi sınıfının elinde bir silah olduğu gerçeğini değiştirmez. Yapılması gereken, bu silahı temizleyerek işler hale getirmek ve burjuvaziye doğrultmaktır. Ne var ki işçilerin çoğunluğu henüz bu bilinçten yoksun durumdadırlar. Dolayısıyla sendikalarda uzun soluklu, ciddi bir çalışma yürütülmeden, kaybedilmiş mevzilerin tekrar kazanılması mümkün olmayacaktır. Yapılması gereken, işçi sınıfına ve onun ideolojisine yakışır tarzda politikaların, militan bir sınıf sendikacılığı anlayışının savunulması ve örgütlenmesidir.

Bugün işçi hareketinin genç unsurları arasında bırakalım siyasal bir mücadeleyi, sendikal-ekonomik bir mücadelenin bile başarıyla yürütülebileceğine ve kazanımla sonuçlanabileceğine duyulan inanç son derece erozyona uğramıştır. Tam da bu noktada, işçi sınıfının 70’li yıllarda giriştiği mücadelelerden devrimci siyasal talepler taşıyan kesitleri aktarmak ve hatırlatmak, hafıza kaybının önüne geçmek için son derece önemlidir.

“Bir İşçi ve Köylü Hükümeti” sloganıyla bağlantılı olarak, “Avrupa Birleşik Devleti” sloganını ileri sürmek için, benim fikrimce, zaman uygundur. Avrupa’nın gelişiminin en yakıcı sorunlarına yalnızca bu iki sloganı birleştirmekle kesin, sistematik ve ilerici bir cevap elde edebiliriz.

20.yüzyılın ikinci yarısına damgasını vuran ulusal kurtuluş hareketlerinin önderliğini yapan küçük-burjuva aydın kesim, demek ki, Troçki'nin öngörülerini doğrular bir şekilde aslında bağımsız bir rol oynamamış, verili uluslararası konjonktürde uluslararası güçlerden biri olan Sovyet bürokrasisinin açtığı yoldan ilerlemiş ve iktidarı ele geçirdiği durumlarda kendisini bürokratik bir sınıfa, bürokratik diktatörlüklerin egemen sınıfına dönüştürmüştür.

Şili’nin en büyük sendikal konfederasyonu CUT’nin çağrısı üzerine, işçiler 13 Ağustosta bir günlük greve gittiler. CUT’nin hükümetin ekonomi programını protesto etmek ve işçi haklarına saygı gösterilmesini sağlamak amacıyla yaptığı genel grev çağrısı geniş yankı uyandırdı.

Sömürgeciliğin çöküşü emperyalizmin, yani mali sermayenin egemenlik sisteminin çöküşü anlamına gelmediği gibi, onun zayıflaması anlamına da gelmedi. Sömürgeciliğin çözüldüğü savaş sonrası dönemde kapitalizmin tarihinde eşi görülmemiş canlılıkta bir boom yaşamış olması belki de bunun en çarpıcı göstergesiydi. Hatta daha da ilginç olanı, bu boomun en temel motoru durumunda olan en güçlü ve en dinamik ülkelerin, sömürge geleneğinin gerçek taşıyıcıları olan İngiltere ve Fransa gibi emperyalist ülkeler değil, tam da sömürge sahibi olmayan ABD, Japonya ve Almanya gibi emperyalist ülkeler olmasıydı. Bu su götürmez olgular emperyalizmle sömürgeciliğin aynı şey olmadığını açıkça gözler önüne seriyordu.

Türkiye işçi sınıfına düşen görev; kendi içinde burjuvazinin sağdan ve soldan pompaladığı milliyetçi ideolojiye karşı koymak, aynı zamanda da bölgedeki ezilen halkların ve işçi sınıfının özgürlük mücadelesine sahip çıkmaktır. Burjuvazinin “ulusal onuru”nu kurtarmak işçi sınıfına düşmez. İşçiler, burjuva devletinin özel timlerinin başına geçirilen çuvallarda kendi onurlarının çiğnendiğini düşündüğü sürece, burjuvazi kendi ulusundan işçilerin başına da daha nice çoraplar örecektir. İşçi sınıfına düşen görev, milliyetçiliğiyle, ulus-devletiyle, ulusal onuru ya da onursuzluğuyla birlikte burjuvaziyi ve onunla birlikte kapitalizmi tarihin çöplüğüne yollamaktır.