Geçtiğimiz günlerde İstanbul Teknik Üniversitesi’nde İşletme Mühendisliği bölümünden birincilik derecesi ile mezun olan bir arkadaşımız, tüm medya ve otoritelerin karşısında korkusuzca ve kendinden emin bir şekilde konuşma yaptı. Konuşmasında, çürüyen ve sürdürülebilirliğini kaybetmiş kapitalist sistemin birçok sorunundan bahsetti. Kadına şiddet ve buna karşı kılını kıpırdatmayan devlet, asgari ücretle ailesini geçindiremediği için intihar eden insanlar, deneyim elde etmek için şirketler tarafından sömürülen sıra arkadaşlarımız, iş bulamadığı için asgari ücrete mimarlık, mühendislik yapan akranlarımız ve daha nice sorun…

Fakir Baykurt’un “Eşekli Kütüphane” adlı kitabını duymuşsunuzdur. Duymadıysanız ve okumadıysanız da tavsiye ederim. Bu kitabın kahramanı Mustafa Güzelgöz’dür. Mustafa Güzelgöz 1921 yılında Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde dünyaya gelmiştir. Mustafa üç yaşına geldiğinde Ürgüp’te birbirleriyle kapı komşusu olan Müslümanlar ve Rumlar henüz içi içe yaşamaktadır. 1924 yılında Rumlar mübadele adı altında doğup büyüdükleri yerleri, büyüklerinin mezarlarını geride bırakarak gemilerle Türkiye’den Yunanistan’a gönderilirler.

Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Dünya Gıda Programı (WFP) ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının oluşturduğu Gıda Krizine Karşı Küresel Ağ (GNAFC), yıllık raporunu açıkladı. “2021 Küresel Gıda Krizi” başlıklı rapora göre, “çatışma, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınıyla bağlantılı ekonomik şoklar ve aşırı hava olayları sebebiyle” milyonlarca insan daha akut gıda güvensizliğine sürüklendi.

Üniversitelerin yüz yüze eğitime başlamasıyla birlikte, daha önce karşılaştığımız çeşitli problemler katlanarak artmaya devam ediyor. Üniversiteye bu sene başlayacak ya da devam eden öğrenciler olarak ev ve yurt sorunuyla karşı karşıyayız. Dudak uçuklatacak fiyatlarla kiraya verilen evler ve özel yurtlar üniversite gençliğini çaresizliğe sürüklüyor. Özellikle büyük şehirlerde kalacak yer bulamayan öğrenciler sokaklarda, üniversite önlerinde ve parklarda yatmaya başladılar.

Rize İkizdere’de köylüler aylardır derelerini, ormanlarını, temiz akan sularını Cengiz İnşaat talan etmesin diye direnişteler. Köylülerin bu direnişi başladığından beri doğa anamızın yeşil kalmasını isteyenler onlara destek veriyorlar. İkizdereliler ve destek verenler istiyorlar ki arılar, ayılar, tilkiler, kelebekler özgürce yaşasınlar, ağaçlar, otlar boy vermeye devam etsinler. Beton yığını içinde değil, kuş cıvıltıları eşliğinde, güzel Karadeniz şarkıları eşliğinde huzurlu bir hayat sürmek istiyorlar. Dünyanın neresinde olursa olsun bir işçi kardeşimize sorsak aynı şekilde doğa anamızın bereketli bağrında yaşamak ister.

Tarihte karanlık dönemler hiçbir zaman ilelebet sürmemiştir. 12 Eylül askeri faşist darbesinin de izleri silinecek, onun sivil biçimi olan bugünkü tek adam rejimi de sonsuza dek sürmeyecek. Derin yaralar almış olsa da kesilen köklerinin yanından filizler veren bir ağaç gibi işçi sınıfının ve ezilenlerin mücadelesi sürüyor, sürecek. Karanlıkları yırtan ilk şafak ışıkları gibi, akıp yatağını bulup denize ulaşan ırmaklar gibi sınıfsız bir dünya mücadelemiz sürecek. Buna, güneşin her gün doğup dünyamızı ışıtacağına ve ısıtacağına inandığımız gibi inanıyoruz.

Dönemin fotoğrafları da yaşananlar hakkında yeterince bilgi veriyor. O günlere ait bir İstiklal Caddesi fotoğrafı neredeyse 6-7 Eylül’ün sembolü gibi. Cadde baştan sona yağmalanan mallarla dolu… İnsanların tüm eşyalarını, ticaret mallarını, kumaşlarını, aslında yaşamlarını, anılarını, sanki önce yola atmışlar sonra da koca bir çırpıcıyla karıştırabildikçe karıştırmışlar. Bazı görgü tanıkları İstiklal Caddesinin neredeyse 1-2 metre yükseldiğini söylüyorlar.

Geçtiğimiz haftalarda Suriye’nin Baniyas şehrinde bulunan elektrik üretim santralinde yakıt deposunda oluşan petrol sızıntısı Akdeniz sularına yayıldı. Yine, geçtiğimiz Temmuz ayında Angola’daki Catoca elmas madeninde meydana gelen atık sızıntısı nedeniyle 12 kişi hayatını kaybetti, 2400 kişi ise hastalandı. “Kaza”ların yaşandığı ülkelerin hükümetleri gereken önlemleri ivedilikle aldıkları açıklamalarını yaptılar.

Dünyamız hiç olmadığı kadar felâketlerin ortasında. Aslında insanlar bunun farkında. Türkiye de dâhil birçok ülkede başta gençler olmak üzere emekçiler bu duruma tepki gösteriyorlar. Çünkü felâketler artık uzakta değil. Yaşadıkları şehirlerde, mahallelerinde, köylerinde doğa tahribatının, iklim değişikliğinin sonuçlarıyla yüz yüze kalıyor emekçiler. Normal koşullarda devlete, siyasi iktidarlara tepki göstermeyi aklının ucundan geçirmeyecek insanlar, yaşanan felâketlerin müsebbibi olmasına rağmen sorumluluk almayan, felâketin sonuçları karşısında da kendilerini yalnız bırakan hükümetlere tepki gösteriyorlar.

Bolşevik Parti önderliğindeki Ekim Devrimi de 1917’ye gelinceye kadar çok farklı gelişmelerden, deneyimlerden, çeşitli başkaldırılardan geçmiş ve o şekilde gerçekleşmiştir. 1905 Haziranında yaşanan Potemkin Zırhlısı ayaklanması da bu örneklerin başında gelen önemli bir ayaklanma ve deneyimdir.

Cezaevleri adalet sisteminin son ve en acımasız halkası… Türkiye’de son yıllarda hızlanan cezaevi inşaatı furyasının devam ettiği görülüyor. Çarkı bozuk kapitalist sistem sıkıştıkça egemenlerin topluma uyguladıkları basınç ve bu basıncın somut sonucu olarak da düzenin cezaevi ihtiyacı artıyor. Peki, bu cezaevleri kimler için yapılıyor? Grevci, direnişçi işçilerden deresine, tarlasına, ormanına sahip çıkmaya çalışan emekçiye; onlardan hakkını arayan öğrenciye, muhalif sanatçıdan gazeteciye, seçilmiş siyasetçilerden devrimcilere kadar herkese “sus!” çekilmekte.

Yaşadıkları felâketlerin ardından yoksul emekçiler, felâketle mücadele ekipleri kurdular, yardımlaşma ağları ördüler. Devletin engellemelerine rağmen felâketlerin boyutlarını bir nebze osun küçültmeyi başardılar. Pandemi, sel, heyelan, yangın gibi doğa olayları karşısında zamanında müdahaleler yapması gerekirken bunu yapmayan ve doğa olaylarının felâkete dönüşmesine neden olan, kendi imkân ve inisiyatifleriyle müdahale edenleri engelleyen devlet biz emekçilerin derdine derman olamaz; ancak yükümüzü arttırır.