Bu yıl Newroz kutlamaları 15 Martta Hakkari/Şemdinli’de yakılan Newroz ateşiyle başladı. “Her Der Newroz, Her Dem Azadi”, “Newroz Ateşiyle Özgürlüğe” sloganıyla örgütlenen Newroz, depremde yitirdiğimiz on binlere adandı. Bir haftaya yayılan Newroz törenleri 21 Martta aralarında Diyarbakır’ın da olduğu merkezlerde yapılan mitinglerle sona erecek. Newroz mitinglerinin 19 Mart ayağında, Van, İstanbul, İzmir, Batman, Mersin, Antalya ve Iğdır’ın da aralarında olduğu 20’den fazla şehir vardı. Pek çok kentte yağmura ve soğuğa rağmen binler, hatta İstanbul’da olduğu gibi yüz bini aşkın emekçi Newroz alanlarını doldurdu.

Yunanistan’da 28 Şubatta yaşanan tren kazasında 57 kişi öldü, onlarca insan yaralandı. Yüksek hızlı bir yolcu treniyle bir yük treninin kafa kafaya çarpışmasıyla yaşanan bu korkunç kaza toplumda haklı bir öfke patlamasına yol açtı. Yaşamını yitirenlerin çoğunu yarıyıl tatilinden dönen öğrencilerin oluşturması acıyı ve öfkeyi daha da arttırdı.

Deprem bir kez daha ve bu sefer acıları çok daha ve artık katlanılmaz hale getirerek göstermiştir ki kapitalizm insanlığa felâketten başka bir şey sunamaz. Bu düzen her gün yarattığı felâketlerle insanları ölüme ve acıya boğuyor. Emperyalist savaşa ve kapitalizme karşı enternasyonal mücadeleyi büyütmenin emekçiler için yaşamsal önemde olduğu bir kez daha görülüyor. Dünya emekçi sınıfları her defasında daha beterini yaşıyor. Öte yandan deprem kapitalizmin felâket üretmekte sınır tanımadığını gösterdiği gibi dünya emekçilerinin sınır tanımadan nasıl da birbirinin yardımına koştuğunu da gösterdi.

Rejim, iktidarını baki kılmak için, yapay fay hatlarını harekete geçirerek kanlı ve dumanlı bir ortam yaratmaktan medet umduğunu açık etmiştir. Söz konusu maçta yaşananlar tam anlamıyla ırkçı bir provokasyondur. Maçın bir gün öncesinde Amedspor oyuncularının kaldığı otelin önünde atılan “Ne mutlu Türküm” gibi ırkçı sloganlar ve mehter marşları eşliğindeki faşist gösterilerle başlayan bu provokasyon, maç günü azgınlaşarak devam etmiştir. Tribünde, faili malûm cinayetlerin sembolü olan “Beyaz Toros” ve “Yeşil” kod adlı faşist katil Mahmut Yıldırım’ın resimlerinin yer aldığı pankartlar açılıp ırkçı sloganlar yükselmiş ve nihayetinde sporculara ve taraftarlara fiziksel saldırıda bulunularak kudurganlık doruğa tırmandırılmıştır.

Taş / Demir / Beton bloklar / Zamansız ölümler yağdı üstümüze anam / Zamansız ayrılıklar / Sabahın seheri bile değildi henüz / Ve biz / Bir daha gün doğumunu göremeyeceğiz / Aşk nasıl bir şeymiş ve sevmek ve kavga bilemeyeceğizOysa / Gündoğumu kızıllığında bir gelincik / Seher tazeliğinde bir zamandır bütün çocuklar / Keşke görebilseydik / Portakal yapraklarının ucundan / Çiğ tanesi olup akabilseydik / Kim bilir kaç bahar vardı önümüzde / Kaç gül kokulu zaman / Kim bilir / Hangi bahçedeki ağaçların eriklerini taşlayacak / Hangi asmanın üzümlerini avuçlayacaktık. / Ve kim bilir / Hangi aşk

8 Mart Uluslararası Emekçi Kadınlar Gününü 6 Şubat depremleri nedeniyle biraz buruk ama kapitalist sisteme öfkemiz çok daha bilenmiş olarak karşıladık. Resmi rakamlara göre 46 bin insanımızı kaybettiğimiz, binlercesinin hâlâ enkaz altında olduğu, yüz binlerce insanımızın yaralandığı, milyonlarca emekçinin hayatının tarumar olduğu 6 Şubat depremlerinin yaraları sarılabilmiş değil ve kapitalizm bu yaraları kapatmadan yenilerini açmaya hazır.

Emek ve Özgürlük İttifakı, her iki depremle yani jeolojik ve Akşener depremiyle, kendi gücünü göstereceği bir ortam yakalamıştır. Maraş merkezli depremlerde devletin “yardım” aygıtları çökmüşken bölgeye kimin yardıma koştuğu, orada hâlâ kimin olduğu emekçi kesimler tarafından net olarak görülmektedir. Bu güç, sosyalistlerin insan sayısından çok daha büyük bir güce sahip olduklarını göstermiştir. Akşener depremi ise neden Millet İttifakı dışında bir ittifaka, bir işçi-emekçi ittifakına, bir emek cephesine ihtiyaç duyulduğunu çok daha çarpıcı biçimde göstermiştir.

Depremin ardından toplumsal ruh hali ve siyasi hava baştan aşağı değişmiştir. Deprem sonrası oluşan hava bu rejimin defedilmesi için şartları daha da olgunlaştırmıştır. Sadece rejimin çürümüşlüğünün, iflasının kaba biçimde ifşa olması bakımından değil, aynı zamanda solun ve dayanışma gibi sol değerlerin yükseldiği bir ortam da şekillenmiştir. Kamusal hizmetler anlamında devletin ortada olmadığı günlerde sosyalist hareketin, emekçilerin hızla yükselttiği dayanışma, örgütlü seferberlik örnek nitelikte olmuştur. Uzun yıllar varlığı bile görülmez hale gelen sosyalist kimliğin saygınlığı yükselmektedir. Bu durum rejime karşı mücadelede emek eksenli bir hattın olanaklarını da güçlendirmektedir. Faşizme karşı mücadelede asıl önemli ve değerli olan, uzun vadede çok daha anlamlı sonuçlar doğurabilecek olan hat budur. Tüm işçi ve emekçileri böylesi bir hatta kazanma çabası odaklanma noktası olmalıdır. Bu rejim yıkılmalıdır!

Sermaye bu depremden de bizler açısından faydalı olacak anlamlı bir sonuç çıkarmayacaktır. Namuslu bilimciler uğraşıp yeni bilgiler ve sonuçlar çıkaracaklar. Ama daha da önemlisi işçi sınıfı ve emekçiler sonuç çıkarmalıdırlar. Kapitalizm insanlığı işte böylesi bir uçurumun kenarına getirmiştir. Yalnızca daha iyi bir yaşam için değil, bizzat hayatta kalmak için, savaşlarda katledilmemek, afetlerde bir hiç nedeniyle göçüp gitmemek için bu dünyadan, kendi kaderimizi kendi elimize almalıyız.

İnsanlık tarihi, egemenlerin iktidarlarını sürdürebilmek için kötülükte, baskı ve zulümde sınır tanımadıklarının örnekleriyle doludur. Özellikle faşizmin yaşandığı ülkelerde bunun örnekleri saymakla bitmez. Ama korku imparatorluklarının başını kaldıranı yok ettiği en karanlık günlerde bile mücadele edenler hep olmuştur ve olacaktır! Nazi Almanya’sında Scholl kardeşlerin gösterdiği direniş de bu konudaki unutulmaz örneklerden biridir.

Üçüncü Dünya Savaşının kanlı cephelerinden biri olarak öne çıkan Ukrayna savaşı 24 Şubatta bir yılını doldurdu. Başlangıçta savaşın çabuk sonlanacağına dair beklentiler ortalıkta uçuşurken artık bu savaşın kolayına bitmeyeceği genel kabul görüyor. Aslında bu savaşın niteliği ve onu doğuran konjonktür dikkate alındığında, bu tür beklentilerin ham hayal olduğu daha baştan görülmekteydi.

Depremin yarattığı yıkım ve depremden sonra yaşananlar, tüm imkânlarını seferber ederek halkın yaraları sarmasını beklediği devletin aslında bu yıkımın sorumlusu olduğunu inkâr edilemez biçimde açığa vurdu, faşist rejimin acizliğini ortaya serdi. Bu süreçte her şey gibi eğitim de faşist rejimin yarattığı enkazın altında kaldı! Faşist rejim eğitim alanına ilişkin aldığı kararlarla yüz binlerce genci ve aileyi daha da mağdur etti, yegâne önceliğinin kendini korumak ve bekasını sürdürmek olduğunu ortaya koydu.

Otuz seneyi aşkın bir süredir milyonlarca işçiyi derinden etkileyen bir sorun olarak gündemde olan EYT sorununda siyasi iktidar, yıllar süren mücadeleler sonucunda geri adım atmak ve isteksizce de olsa emeklilikte yaşa takılan işçilerin emeklilik hakkını teslim etmek zorunda kaldı. Geçtiğimiz yılın sonunda bu konuda yasal bir düzenleme kararı yapılacağını açıklamaya ve ardından Meclis gündemine getirmeye mecbur kalan rejim, ilerleyen haftalarda oyalama ve ipe un serme eğilimi gösterse, hatta sonunda yine bir alicengiz oyunu yapsa da (yeni prim gün sayıları şartının getirilmesi) EYT’lerin ilkesel olarak başarılı oldukları gerçeği değiştirilemez.

Son depremde de örgütsüzlük, organizasyonsuzluk ve koordinasyonsuzluk ölüm getirirken, yardıma ilk koşanlar sosyalist örgütlerin ve sendikaların harekete geçirip organize ettiği örgütlü işçiler, emekçiler olmuştur. Tüm emekçilere bu gerçeği döne döne göstermek gerekmektedir. Belirttiğimiz gibi, bu felâket aynı zamanda toplumsal bir silkiniş yaratmıştır. Bu silkinişi güçlü bir dirilişe çevirmek, depremzede emekçilerin yaralarının en kısa zamanda sarılması için yapılması gerekenlerin takipçisi olmak ve bu rejimden hesap sorulmasını sağlamak da emek cephesinin görevidir.

Deprem bölgesindeki TOKİ konutlarının yıkılmadığı haberi bir başarı öyküsü olarak çarşaf çarşaf yayınlandı yandaş medyada. Zaten olması gereken bir şeyi başarı gibi göstererek onca rezilliğin ne kadarını örtebilecekleri ayrı bir mevzu olarak dursun. Madem bu kadar sağlam TOKİ konutları var, o zaman boş olanlarına acilen depremden evleri zarar görmüş emekçiler bedelsiz olarak yerleştirilmelidir. Bunların dışında bugün Türkiye’de 2 milyona yakın boş konut var. İktidarın kamu kaynaklarını peşkeş çekerek semirttiği müteahhitlerin elindeki boş konutlara depremzedeler ücretsiz yerleştirilmelidir.

Çoktan iflas etmiş olan bu rejim, bu yağma ve rant düzeni çürümüş, rejimin “Büyük Türkiye’si” 6 Şubat depremleriyle birlikte çökmüştür. İnsan canına, emeğe, doğaya değer veren, onu korumaya odaklanan bir Türkiye ancak işçilerin, emekçilerin iktidarı kendi ellerine almalarıyla kurulabilir. Bu rejimden ve bir bütün olarak sermayeden hesap sormak için mücadeleye!

The Economist dergisi her yıl olduğu gibi bu yıl da bir özel sayı yayınladı ve ekonomiden siyasete, bilimden iklim ve çevreye çeşitli gelişmeleri analiz ederek, 2023 yılında dünyayı bekleyen gelişmeleri mercek altına alıp kapağına da taşıdı. “The World Ahead 2023” başlıklı bu özel sayıdaki öngörüler kuşkusuz kehanet kabilinden olaylar olmayıp, geçen yıla/yıllara damgasını vurmuş ve önümüzdeki yıla da etkisini belirli yoğunlukta taşıması tahmin edilen olaylar ve gelişmeler. Dergi kapağında, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, ABD Devlet Başkanı Joe Biden, Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen ve İtalya faşist Başbakanı Giorgia Meloni’nin resimlerine ek olarak, nükleer füze sistemleri, savaş makineleri, yeni salgın hastalıklar, uydular, yapay zekâ, enerji ve gıda krizine gönderme yapan fotoğraflar da kullanılmış.

Kapitalizmin tarihsel krizi çelişkileri çok daha keskinleştirmiş olduğu için emperyalist güçlerin hareket kabiliyeti de kısıtlanıyor. Güçlerden birisi kolayına diğerine otoritesini kabul ettiremiyor. Bundan dolayı, ABD-Çin geriliminin daha çok su kaldıracağını söylemek yanlış olmayacaktır. Fakat hegemonya mücadelesini değerlendirirken, sınıf mücadelesini unutmamak gerekiyor.