“Kriz, Savaş, İşsizlik! İşte Kapitalist Sisteminiz!” Mücadele alanlarında haykırılan bu slogan kapitalist sistemin emekçilere çıkardığı ağır faturayı özlü biçimde anlatıyor. Kapitalist sistem sürekli kriz ve savaş üretiyor. Ekonomik kriz, iklim krizi, emperyalist savaş… Bu krizlerin, bölgesel ve emperyalist savaşların doğrudan sonucu olarak da göç krizi ortaya çıkıyor. Bütün bunların sonucunda yoksul emekçiler bombalardan kurtulmak, hayatta kalmak, karnını doyurmak, çalışacak bir iş bulmak, çocuğuna güvenli bir gelecek hazırlamak umuduyla başka ülkelere göç ediyorlar.

Türkiye işçi sınıfı ülke tarihinin en büyük yoksullaşma dalgasıyla karşı karşıya. 2018’den bu yana dünya genelindekinden çok daha hızlı bir yükseliş gösteren enflasyon karşısında reel ücretler hızla eriyor, alım gücü düşüyor. Bu koşullarda rejim, bir yandan ekonomik yıkımın faturasını işçi sınıfına keserken, diğer yandan sermayenin dizginsiz sömürüsünün önünü açan uygulamaları, yasaları hayata geçiriyor.

İşçi sınıfının kadınlarının sorunları çok yönlü, dertleri büyük. Fakat unutmamak gerekir ki her türlü olumsuzluğun karşısında aynı zamanda bir direnç gelişiyor. Dünyanın pek çok yerinde yükselen mücadelelerde kadınların sayısının her geçen gün arttığı bir gerçektir. Her geçen gün daha fazla kadın kapitalizmin esaret zincirlerini kırarak bir adım atıyor ve kendisi için, çocuklarının geleceği için meydanlara çıkıyor, sesini yükseltiyor. Dünyanın dört bir yanında işçi sınıfına yönelik saldırılara, emperyalist savaşlara, doğanın katledilmesine, kadına yönelik şiddet ve ayrımcılığa, kürtaj hakkına getirilen kısıtlamalara karşı eylemler düzenleniyor ve bu eylemlerde kadınlar ön saflarda yerini alıyor.

Kapitalist sömürü sisteminin doğrudan ürünü olan yoksulluk, görüldüğü gibi işçi sınıfının çocuklarını daha ana karnından başlayarak ciddi sorunlarla yüz yüze bırakıyor ve onların her açıdan eşitsiz bir şekilde dünyaya gelmelerine yol açıyor. Çocuğuna iyi bir eğitim, iyi bir gelecek sunmak için çalışıp didinen işçiler, sorunun asıl kaynağını ortadan kaldırmaya yönelmedikçe boşa çabalamış olacaklardır.

Gerçekler gizlenebilir ama yok edilemez, susturulabilir ama sessiz çığlıklar olarak yaşamaya devam ederler. Direngen oldukları için de çağ yangınına teslim olmayanların omuzlarında tekrar gün yüzüne çıkarlar. Fakat asıl mesele emperyalist savaşın yangınları ortalığı yakıp yıkmadan, yangınlara müdahale edebilecek tek güç olan işçi sınıfının örgütlenip mücadele etmesi ve bu kötülük düzenini kökünden insanlığın dünyasından sökmesidir.

Marx, burjuvazinin kârın asıl kaynağı hakkındaki inkârını çürütmek için bir varsayımda bulunur. Diyelim ki, herhangi bir üretim alanındaki kâr miktarı bu alana yatırılmış olan toplam sermaye tarafından üretilen artı-değer miktarına eşittir. Burjuva bu durumda bile kârı, artı-değerle (yani karşılığı ödenmemiş artı-emekle) bir ve aynı şey olarak görmeyecektir.

Nâzım Hikmet “Yaşamaya Dair” şiirinde dünyayı mavi kadifede bir yaldız zerresi olarak tarif ediyordu. Sagan ise 1990 yılında Voyager 1 aracının çektiği fotoğrafa bakarak “soluk mavi nokta” diyor dünyaya. İşte koca bir galakside, sayısız yıldızların olduğu bir evrende bir noktadan ibaret olan dünya aslında yaşamı temsil ediyor. Fakat bu yaşam, insanları, hayvanları ve doğasıyla birlikte parsellenmiş, adeta zincire vurulmuş bir biçimde kapitalizmin esareti altında.

Dünya ölçeğinde yürüyen emperyalist paylaşım savaşının bir parçası olarak patlak veren Ukrayna savaşı 24 Şubatta iki yılını geride bıraktı. Her iki taraftan da asker ve sivil 200 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine, yaralanmasına, milyonlarca insanın göç etmesine yol açan bu savaş büyük bir insanlık dramına dönüşmüşken, Ekim ayından bu yana İsrail’in Gazze’de yürüttüğü imha savaşı bu dramı daha da ağırlaştırdı. Bu yüzden tüm dünyadan pek çok sosyalist örgüt ve mücadeleci sendika, 24 Şubatı “sermayenin savaşlarına karşı seferberlik günü” ilan ederek kitlesel eylem çağrısında bulundu.

Savaşa karşı tepkiler giderek büyüyor. Aylardır Avrupa ve ABD’de emekçiler meydanlarda çeşitli eylemler gerçekleştiriyor. Protestolar, kitlesel eylemler ve grevlerde hep aynı talep ön plana çıkıyor: Silahlanmaya ve emperyalist savaşa hayır! Emekçiler kamu kaynaklarının savaş bütçelerine değil eğitime, sağlığa ve kamu yararına harcanmasını istiyor. Emperyalist haydutların savaşı bizim savaşımız değildir. Savaş uçakları ve diğer silahlar bizim can güvenliğimizi değil sermayenin sömürü ve yıkım düzenini koruyor. Dünya halkları arasında barış ve kardeşliğin hayat bulmasının önündeki asıl tehdit kapitalist devletler, onların çıkardıkları savaşlar ve onların ölüm ve yıkım saçan düzenleridir. Bu gidişata dur demek için işçi sınıfının enternasyonalist örgütlenmesine güç vermek her zamankinden daha hayati bir görevdir.

Küçük çiftçiliğin kaçınılmaz yok oluşu, tekellerin tüm sektörü ağ gibi sarması ve kapitalizmin her alanda olduğu gibi tarım alanında da korkunç bir sömürü, israf ve yıkım üretmesi karşısında, küçük-burjuva sollar yıllardır “küçük çiftçi tarımı”nı allayıp pullamaktadırlar. Bugün de bu cephede değişen bir şey yoktur. Oysa bu ütopik bir fantezi olmanın ötesinde, sorunun gerçek çözümünden uzaklaştırıcı bir yönelim de oluşturmaktadır. Emekçiler kapitalizmi yıkıp ve iktidarı kendi ellerine alarak tüm üretimi toplumsal çıkarlar doğrultusunda planlayarak gerçekleştirmedikçe, işçi sınıfı gibi tüm küçük üreticiler de tekellerin hâkimiyetinden ve zulmünden kaçamayacaklardır.

Gazze savaşından fırlayan kıvılcımlar Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen’e de sıçrıyor. Savaşın tüm bölgeye yayılması, vekilleri aşarak, bölgesel güçleri de kapsayan ve belki büyük güçlerin doğrudan dahlini de içeren bir boyuta sıçrayıp sıçramayacağı tartışılıyor. Her zamanki gibi, üçüncü dünya savaşı mı yaklaşıyor sorusu soruluyor! Biz bu adla anılmayı hak eden bir savaşın zaten çoktan başladığını söylüyoruz. Hiç kuşku yok ki Ortadoğu cephesinde az önceki soruda ifade edilen şekliyle bölgesel bir savaşın yaşanması, kaçınılmaz olarak mevcut dünya savaşını farklı bir düzleme taşır.

Burjuva ideolojisinin emekçileri bölmek için körüklediği ayrımlar, ayrıcalıklı hissetme halleri bizzat kapitalizm tarafından temelsiz hale getiriliyor. Sıkça tekrarlanan “işçiyle doktor aynı ücreti mi alacak” banal sorusunun (ya da itirazının) yanıtını sosyalizme varmadan bizzat kapitalizm, doktoru da, mühendisi de, akademisyeni de çoktan işçileştirerek ve ücretlerini asgariye doğru çekip eşitlemeye başlayarak veriyor. İşçiler arasındaki bu tür ayrımlar ortadan kalktıkça sınıfsal ayrım daha çok görünür oluyor ve asıl hedef daha net hale geliyor: Bu sömürü sistemini yıkarak, sınıfsız, sömürüsüz bir dünyayı inşa etmek!