Filistinli sınıf kardeşlerimizin ilham aldıklarını söyledikleri ve kimi örneklerini sıraladıkları enternasyonalist seferberliklerin, bugün Filistin halkına yönelik bir etnik temizliğe girişen İsrail karşısında sergilenmesi gerçekten de yaşamsal önem taşımaktadır. İsrail ordusuna gidecek silahların, mühimmatın ve her türlü malzemenin üretiminin ve nakliyesinin hangi ülkede olursa olsun durdurulmasını sadece işçi sınıfı sağlayabilir. Askeri anlaşmalar ancak onun gerçekleştireceği kitlesel grevlerle iptal edilebilir.

Rejimin özde faşist olup görüntüde parlamenter kisveyi taşıma gayretinin doğurduğu garabet hallerden birisiyle karşı karşıyayız bir kez daha. Bu garabet rejimde zaman zaman mızrak çuvala sığmadığı için bu durumlar ortaya çıkıyor. Örneğin bu hadisede Yargıtay dairesinin yaptığı açıklama, mahkeme kararından ziyade bir partinin siyasi bildirisini andırmaktadır. Rejimin hukukçu kılığındaki kapıkulları işbölümünde tuttukları yeri unutup siyasi bir bildiri yazmaya koyulmuşlardır.

Savaşsız bir kapitalizm düşünülemez. İşçi sınıfı emperyalist savaşların kurbanı olmak istemiyorsa yalnızca emperyalist savaşları başlatan, körükleyen, destekleyen, sevk ve idare eden burjuva hükümetlere değil, bir bütün olarak kapitalist sisteme son vermek zorundadır. Marksistlerin savaş karşısındaki programı, işçi sınıfına silahlardan arınmasını ve barış güvercinleri uçurmasını değil, o silahları gerçek düşmanına yöneltmesini söyleyerek şu çağrıda bulunur: Sınıf kardeşlerini boğazlamayı reddet, gerçek düşmanın içeridedir, kendi burjuvazindir!

Kişisel gelişim kavramının piyasaya girişi ilk olarak kitaplarla oldu. Bu kitaplarda farklı biçim ve tekniklerle kitlelere anlatılmaya çalışılan şey ise yaşanan tüm sorunların kaynağının “sen” olduğu. Kapitalizmin yarattığı eşitsizliğin pek de öneminin olmadığını, kişinin isterse en alt basamaklardan en üst basamaklara çıkabileceğini ifade eden bu kitaplar başarının anahtarı olarak milyonlara pazarlandı.

Marx, kâr oranıyla artı-değer ilişkisini ele aldığı bu bölümde daha önce de vurguladığı bir varsayımı hatırlatır. Şöyle ki, verili bir sermayeye düşen kâr tutarı, bu sermaye aracılığıyla verili bir dolaşım kesitinde üretilen artı-değerin toplam tutarına eşittir. Marx’ın belirttiği üzere, bu artı-değerin bir yandan sermaye faizi, toprak rantı, vergiler gibi farklı alt biçimlere bölünmesi, diğer yandan elde edilen kâra hiçbir şekilde eşit olmaması şimdilik bir yana bırakılacaktır. Kârın tutar olarak artı-değerle eşit sayılması ölçüsünde, artı-değer ve kâr oranının büyüklüğü basit sayısal büyüklüklerin oranları tarafından kolayca belirlenir. Çeşitli sayısal örnekler üzerinden ilerleyen Marx, “dolayısıyla, ilk aşamada, yalnızca matematiksel alanda kalan bir inceleme söz konusudur” der.

Türkiye’de yeni eğitim-öğretim döneminin başlamasının ardından eğitim sistemi ve sorunları yine gündeme oturmuş durumda. Rejim ücretsiz öğün uygulamasının iptalinden mülakatlara, deprem bölgesinin çözülmeyen sorunlarından ÇEDES uygulamasına kadar bir dizi problem ve saldırıyla gerçekleştirdi yeni öğretim döneminin açılışını. Verilen sözler hasıraltı edildi, rejimin siyasal karakterine uygun emeller için adımlar atıldı.

Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası UAW’ye üye 45 bin otomotiv işçisinin 15 Eylülden bu yana sürdürdüğü grev, sendikanın önce Ford, ardından da Stellantis ile geçici anlaşmaya varıldığını açıklamasıyla bu işletmelerde sonlanma aşamasına geldi. Anlaşmanın General Motors (GM) tarafından da kabul edilmesi bekleniyor. Taban ücretlerin 2028 yılına kadar toplamda %25 oranında arttırılmasını öngören anlaşmanın işçilerin istedikleri %40’lık artış oranının altında kalması işçileri rahatsız ederken, sendika bu sözleşmeyi önemli bir kazanım olarak yansıtıyor.

Burjuva siyaset dünyasında olduğu gibi sosyalist hareket içinde de Cumhuriyetin 100. yıldönümü vesilesiyle çeşitli tartışmalar yürüyor. Erdoğan liderliğindeki faşist rejimin yeni-Osmanlıcı unsurlarının, Cumhuriyetle birlikte hilafetin kaldırılıp seküler, Batıcı bir yapılanmanın benimsenmesinin Türkiye’nin Müslüman dünya üzerindeki etki gücünü kırdığını ve bu yüzden emperyal bir güç olmasının önüne geçtiğini düşündükleri biliniyor. Nitekim Osmanlı güzellemeleriyle süslenen emperyal fantezileri emekçi kitlelere boca eden faşist rejim, baldırıçıplakların kendilerini hayali saraylarda görmelerini sağlayarak buradan güç devşirmeye çalışıyor. Öte yandan, Cumhuriyetin kurucu partisi olmakla övünen CHP ve sosyalist hareketin Kemalizmle bulaşık kesimleri, AKP iktidarının “Cumhuriyetin tüm kazanımlarını yıktığı, tüm değerlerini ayaklar altına aldığı” feveranı içinde kolaylıkla bir araya gelebiliyor.

Öğrenciler bin bir zorlukla üniversitelere yerleştiklerini, fakat barınma, beslenme ve hayatta kalma sorununun her geçen gün büyüdüğünü dile getiriyorlar. Yurduyla, eğitimiyle, sınavıyla, kısacası bir bütün halinde “bu bozuk düzende sağlam çark olmaz” diyorlar. İşçi ve emekçilerin, emekçi ailelerin çocukları olan öğrencilerin hemen her talebinin karşısına, sermaye düzeninin doymak bilmez kâr hırsı çıkıyor. Emekçi sınıfın gençlerinin sorunları ancak bu sömürü düzenine karşı işçi sınıfının saflarında yükseltilecek örgütlü mücadele ile çözülebilir.

İsrail’in Hamas’ın roketli saldırılarının ardından Gazze’yi bombardımana tutup binlerce Filistinliyi katletmesi ve saldırılarını şiddetlendirerek devam ettirmesi pek çok ülkede yüz binlerin katıldığı eylemlerle protesto ediliyor. İsrail’e arka çıkan hükümetlerin yasak kararlarına rağmen, 21 Ekimde Londra’da savaşın durması ve Filistin halkına yardım elinin uzatılması talebiyle örgütlenen mitinge 300 bin kişi katıldı.

Fukuşima nükleer santralinin çevresindeki su depolarında toplanan radyasyonlu su, tepkilere rağmen okyanusa boşaltılmaya devam ediliyor. 24 Ağustosta başlayan bu işlem, Japonya’da çevre örgütleri, sendikalar, işçi örgütleri tarafından çeşitli eylemlerle protesto ediliyor. Kişida hükümeti ise depoların kapasitesinin sınırlı olduğunu ve artık boşaltmak zorunda olduklarını söyleyerek kendini savunuyor. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun onayını ve desteğini de arkasına alarak farklı çözüm yollarına dair önerilere kulaklarını tıkıyor.

İsrail vahşet boyutlarına ulaşan saldırılarına devam ediyor. Hastanelerin, camilerin, okulların bile bombalanıp enkaza çevrildiği Gazze’de hayatını kaybedenlerin sayısı 4 bini geçti. Bu, İsrail’in bugüne kadar bu kadar kısa süre içinde gerçekleştirdiği en büyük katliamdır. Topyekûn savaşla Hamas’ın ve Filistinli örgütlerin tüm üyelerinin yok edileceğini ilan eden Netanyahu, bu harekâtın bütün Ortadoğu’yu değiştireceğini söylemektedir. Savunma Bakanı Gallant ise “ölümcül bir savaş olacak, kesin bir savaş olacak ve durumu sonsuza dek değiştirecek bir savaş olacak” diyerek, Filistin’i imha planını tüm dünyaya duyurmaktan çekinmediği gibi, tüm bölgenin altüst olacağının da mesajını vermektedir.

Elif Çağlı’nın Bonapartizmden Faşizme adlı kitabının aşağıdaki bölümünü, Türkiye’de Cumhuriyetin 100. yıldönümü nedeniyle yürüyen tartışmalara katkı sağlayacağını düşünerek yeniden yayınlıyoruz. Elif Çağlı burada Osmanlı’nın sosyo-ekonomik özgünlüklerini irdelerken, bunun 1923 burjuva devriminin ve yeni kurulan Cumhuriyetin niteliğini nasıl belirlediğini de gözler önüne seriyor.