Bu yıl Newroz kutlamaları 15 Martta Hakkari/Şemdinli’de yakılan Newroz ateşiyle başladı. “Her Der Newroz, Her Dem Azadi”, “Newroz Ateşiyle Özgürlüğe” sloganıyla örgütlenen Newroz, depremde yitirdiğimiz on binlere adandı. Bir haftaya yayılan Newroz törenleri 21 Martta aralarında Diyarbakır’ın da olduğu merkezlerde yapılan mitinglerle sona erecek.
Newroz mitinglerinin 19 Mart ayağında, Van, İstanbul, İzmir, Batman, Mersin, Antalya ve Iğdır’ın da aralarında olduğu 20’den fazla şehir vardı. Pek çok kentte yağmura ve soğuğa rağmen binler, hatta İstanbul’da olduğu gibi yüz bini aşkın emekçi Newroz alanlarını doldurdu. Kürt halkının HDP ve Yeşil Sol Parti bayraklarıyla doldurduğu alanlarda, sosyalist örgütler de kendi flama ve bayraklarıyla geniş bir katılımla yer aldılar. Newroz ateşlerini Barış Anneleri yaktı. On binlerce insanın hayatını kaybettiği, milyonların doğrudan etkilendiği büyük depremlerin gölgesinde düzenlenen Newroz mitinglerine bu yıl bu nedenle yası, acıyı, ama aynı zamanda öfkeyi dile getiren bir program hâkim oldu. Ülkenin dört bir yanında milyonlarca emekçinin faşizme karşı büyük bir öfkeyle dolu olduğu ve “artık yeter” ruh halinin tüm ülkeyi kapladığı, “hükümet istifa” sloganlarıyla çınlayan Newroz meydanlarında da bariz bir şekilde görüldü.
Pek çok kentte HDP il eşbaşkanları ve HDP milletvekillerinin yanı sıra Emek ve Özgürlük İttifakını oluşturan diğer siyasi partilerin temsilcileri de Newroz kürsülerinden emekçilere seslendi.
On binler katılımlarıyla Van Newrozunu bölgenin en kalabalık Newrozuna çevirdiler. HDP grup başkanvekili Saruhan Oluç ve HDP milletvekilleri Sezai Temelli, Muazzez Orhan ve Murat Sarısaç’ın da katıldığı Newroz programında Sezai Temelli yaptığı konuşmada şunları vurguladı:
“Bu büyük felâkete sürüklenmemizin nedeni sadece deprem değildir, bu ceberut iktidardır, bu talan düzenidir, bu soygun düzenidir. Bu ülkenin kaynaklarını, Kürt düşmanlığıyla sabah akşam savaşa ayıranlar, Kürtleri bombalayanlar işte kentleri bu hale getirdiler. Savaştan beslenenler bütün bir ülkeyi enkaz altında bıraktılar. Koca ülke çöktü ama onlar halen ısrarla ve inatla savaştan, zulümden beslenmek istiyorlar. … Ülkeyi torba yasa anlayışıyla yönete yönete bu hale geldiler. Şimdi böyle devam etmek istediklerini söylüyorlar. Şimdi de torba ittifak yapıyorlar. O torbada kadın düşmanları var. O torbada emek düşmanları var. O torbada Kürt düşmanları var. Madem ki hepiniz o torbaya girdiniz, bize düşen de o torbanın ağzını bağlayıp tarihin çöplüğüne atmaktır.”
DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz “Van Newroz alanından söylüyoruz; helalleşmeyeceğiz, affetmeyeceğiz, tüm canlarımızın hesabını tek tek soracağız” diye konuşurken, Saruhan Oluç halktaki değişim isteğine dikkat çekti:
“Seçimlere 56 gün kaldı ve bütün Newroz meydanlarından büyük bir değişim mesajı çıkıyor. Bu meydanları dolduranlar artık AKP-MHP iktidarından kurturulmasına dair çok güçlü bir mesaj verdiler. Bence bu Newroz’un en önemli mesajı buydu. Halk, demokratik bir değişim istiyor ve ‘buradayız’ diyor. Halk; bütün saldırılara, baskılara ve zulme rağmen ortak siyasi iradesine ve geleceğine sahip çıkıyor. Newroz’un en önemli mesajı bu oldu” dedi.
Newroz İzmir’de Gündoğdu Meydanında da geniş bir katılımla kutlandı. Newroz kürsüsünden HDP eski milletvekili Sırrı Süreyya Önder ve TİP Genel Başkanı Erkan Baş da emekçilere seslendi. Erkan Baş, Saray’ın yıllardır bölmeye çalıştığı ve depremde yalnızlığa terk ettiği halkların birbirine el uzattığını, bu elle ayakta kaldığını belirterek, “Asrın felâketi diyorlardı asrın dayanışmasını örgütledik. Hazır olsunlar asrın hesaplaşması geliyor. … İktidar diyor ki HDP’yi Kürt halkını susturacağız. Buradan Saray’a sesleniyoruz. Erdoğan HDP asla yalnız kalmayacak. Kürt halkı yalnız kalmayacak. Siz Kürt halkının iradesini kapatamazsınız ama biz sizin sarayınızı kapatmaya geliyoruz” dedi.
İstanbul’da on binler Newroza aktı
19 Marttaki Newroz kutlamalarının en kitleseli, yüz bini aşkın emekçinin katılımıyla İstanbul’da gerçekleşti. Soğuk ve yağmura aldırmayan on binlerce insan akın akın Yenikapı miting alanına geldi. Saatler süren Newroz birlikteliğinde alandan ayrılan binlerce insanın yeri aynı anda yeni gelenlerle doldu. Bu arada alana girişte uygulanan üst aramasının şimdiye dek görülmedik ölçüde bezdirici olması dikkat çekiciydi. Polis alana gelen emekçileri üç farklı noktada didik didik arayarak içeri soktu. Flamalara, pankartlara, kameralara sorun çıkarıldı. Ve miting sonunda Valilik, “alana yasadışı pankart ve flama” sokmaya çalışmakla, “yasadışı slogan” atmakla itham ettiği 224 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Kürsüde seslendirilen ve çalınan ezgilerin deprem yasına uygun olarak hüzünlü ezgilerden oluştuğu Newroz programında, İstanbul Emek Barış ve Demokrasi Güçlerinin “Kapitalist barbarlığa karşı halkların kardeşliği ve emekçilerin birliği için, Newroz ateşiyle özgürlüğe” başlıklı ortak açıklaması Kürtçe ve Türkçe olarak okundu. Açıklamada, AKP-MHP iktidar bloku ile vücut bulan zorba, faşist iktidarın talancı-rantçı politikalarının depremde korkunç bir yıkım yarattığı belirtilerek şöyle denildi:
“Bizler emekten, demokrasiden, barıştan yana bir araya gelen tüm güçler bu katliamın hesabını mutlaka soracağız. Depremler sonucu yaşadığımız acılar, sel baskınları, erozyonlar, orman yangınları, grizu patlamaları kader değil iktidarın bilinçli politikalarının ürünüdür. Siyasi iktidar doğa karşıtı, canlı karşıtı, kapitalist barbarlığı kutsayan politik tercihleri ile doğamızı ve yaşam alanımız talan etmektedir. Bizler antiemperyalist, antikapitalist mücadeleyi yaygınlaştırarak bu saldırıları püskürtebiliriz.”
“Newroz yeni gündür, yeni yaşamdır. Tek adam rejimine, kapitalist rant düzenine karşı isyan ve mücadele günüdür. Bizler bu ülkede onurlu yurttaşlar olarak yaşamak istiyoruz. … Kürt sorunun demokratik ve barışçıl çözümü başta olmak üzere halkların özgürlüğünü sağlamak, demokratik bir ülke inşa etmek, sosyal adaleti sağlamak, işsizliğe, sömürüye dur demek için hep birlikte mücadele edeceğiz. Yoksulluk kıskacında olan milyonlar ile birlikte, kölelik koşullarında çalıştırılan emekçiler ile birlikte, açlıkla sınanan işsizler ile birlikte mücadele edeceğiz. … Bizler bu ülkenin onurlu yurttaşları olarak umudumuzu asla kaybetmeyeceğiz. 14 Mayıs seçimlerinde tek adam rejimine, faşizme ve kapitalist barbarlığa karşı özgürlüğün, eşitliğin ve kardeşliğin savaşını vereceğiz. Geleceğimiz kuşatmaya çalışan bu karanlığı dağıtacak ve aydınlık yarınları inşa edeceğiz.”
HDP Eşbaşkanı Pervin Buldan da İstanbul Newrozundaydı. Yaptığı konuşmada “Newroz bu ülkeyi yönetenlere, Ankara’ya, siyasi iradeye buradan güçlü bir mesajımızın verildiği gündür. Newroz aynı zamanda savaş ve tecrit politikalarına, hukuksuzluklara, Türkiye halkları olarak karşı çıktığımız, gücümüzü bir kez daha gösterdiğimiz bir gündür. Newroz aynı zamanda direniştir mücadeledir barıştır. Savaş politikalarını yürütenlere karşı büyük bir barış istendiğini, çözümün diyalog ve müzakereden geçtiğinin anlatıldığı bir gündür” diyen Buldan, bu Newroz’un depremden dolayı bayram havasında karşılanamadığını da belirtti:
“Bu Newroz’u acılarımızın, yasımızın, öfkemizin, depremden dolayı mağduriyetin gölgesinde kalan insanlarımızın yaşamını yitirdiği, deprem felâketiyle sel felâketiyle büyük acıların yaşandığı bir dönemde karşılıyoruz. Onun için belki bir bayram havasında değil ama iktidara karşı depremde ölenlerin yaşamını yitirenlerin, enkazın altında kalanların öfkesinin olduğu bir dönemde geçiriyoruz.”
“Ama şunu bilsinler deprem de AKP ve MHP ittifakı da bu ülkenin kaderi olmaktan çıkacaktır. AKP’nin ve küçük ortağının bu ülkeyi son kez yönettiğini herkes bilmelidir. Çok az zaman kaldı. Önümüzde iki aydan az bir zaman var. 14 Mayıs bizler açısından önemli bir fırsattır aynı zamanda milat olacaktır. AKP ve MHP’nin bu seçimlerde Türkiye halklarının ne kadar büyük olduğunu Kürtlerin ne kadar iradeli olduğunu kadınların gençlerin bu ülkeyi değiştirme ve dönüştürme yeteneğinin nasıl ortaya çıkaracağını göstereceğimiz bir tarihtir 14 Mayıs. Bu meydanı dolduranlar şunu bilsin ki demokrasi meydanlarda yazılır, barış meydanlarda ilan edilir. Ama barışı da adaletti de demokrasiyi de özgürlüğü de bizler 14 Mayıs’ta sandıklarda ilan edeceğiz bundan kimsenin şüphesi olmasın. … Kürtler de Türkler de Ermeniler de Süryaniler de bu ülkenin bütün inançları, kimlikleri, mezhepleri, renkleri bu ülkeyi değiştirmek için, yaşamı inşa etmek için kadınların özgürlüğü için gençlerin geleceği için el ele omuz omuza 14 Mayıs’ta seçimlerde sandıkları da koruyacağız, seçimleri de kazanacağız. Kendi geleceğimizi mutlaka inşa edeceğiz.”
İktidarın savaş ve tecrit politikalarına, kadınları katleden, gençleri geleceksiz bırakan politikalarına karşı duruş için de 14 Mayısı işaret eden Buldan, sözlerini şöyle sona erdirdi: “Hep birlikte bu iki ayda uzun çalışacağız gece demeden gündüz demeden her eli tutacağız her kapıyı çalacağız herkesin yüreğine dokunacağız hep birlikte. Hepimizin yolu açık olsun. Hepimize başarılar diliyorum. Gelecek bizimdir yarınlar bizimdir. 14 Mayıs sonrası hepimizindir. Newroz pîroz be. An azadî an azadî.”
link: Marksist Tutum, Faşizme Karşı Öfke Newroz Ateşleriyle Birleşti, 19 Mart 2023, https://marksist.net/node/7938
Yunanistan’da Katliam Gibi Tren Kazası ve Dinmeyen Öfke
Toprağın Sancısı