Bolivya’da Hükümet Seçimleri Erteledi, Kitleler Genel Grevle Gücünü Gösterdi

Kasım 2019’da ABD destekli bir darbeyle reformist sosyalist başkan Evo Morales’i zorla istifa ettirerek Bolivya yönetimine el koyan faşist hükümet, 23 Temmuzda aldığı kararla seçimleri bir kez daha askıya aldığını duyurdu. Bu da, Bolivya anayasasına göre 90 gün içinde seçimlerin yenilenmesi gerekirken, 9 ay içerisinde seçimleri üçüncü kez erteleyen darbeci hükümete karşı tepkileri beraberinde getirdi. Geçici hükümet başkanı Jeanine Áñez seçimlerin Covid-19 pandemisi nedeniyle mecburi olarak ertelendiğini açıklarken, muhalifleri onun pandemiyi kullanarak kampanyasını güçlendirmek ve kendine karşı gördüğü unsurları zayıflatmak amacında olduğunu söylüyorlar.

Bolivya’da 2019’un sonunda %4,8 civarında olan resmi işsizlik oranı Mayıs sonunda kimi bölgelerde %8’i geçmiş durumda. Latin Amerika Ülkeleri Ekonomik Komisyonunun (ECLAC) tahminine göre bu yılın sonuna kadar 500 bin Bolivyalı aşırı yoksulluk koşullarına itilecek ve toplumun %36’sı fakirlik içerisinde yaşayacak. Bu koşullar altında hükümet, bilinçli olarak hastalığı kontrol dışı tutup polis devleti uygulamalarını yaygınlaştırmak ve seçimleri ertelemek için koronavirüs bahanesini kullanıyor.

Ekonomik çöküş, baskılar ve nihayetinde seçimlerin sürekli ertelenmesi ile toplumda biriken tepkiler sonucunda Bolivya İşçi Merkezi (COB) başta olmak üzere sendikalar ve yerli halkın temsilcileri 3 Ağustosta genel grev kararı aldılar. Greve katılanlar arasında Bolivya Maden İşçileri Sendikaları Federasyonu (FSTMB), Bartolina Sisa Kadın Federasyonu, Tupac Katari Köylüler Federasyonu ve Bolivya Kültürlerarası Topluluklar Sendikası Konfederasyonu (CSCIB) gibi gruplar yer alıyor. Kitleler, grev kararıyla birlikte yolları bloke ederek hükümetin uygulamalarına karşı öfkelerini gösterdiler. COB’a göre Santa Cruz, La Paz, Cochabamba, Potosí, Oruro ve Sucre gibi stratejik noktalar dâhil ülkenin 75 farklı noktasında yol kesme eylemleri yapıldı. İşçilerin, köylülerin ve yerlilerin marşları Bolivya semalarını inletti. Potosí ve El Alto’da polis güçleri göstericilerle çatıştı, gaz bombası attı ve emekçileri tutukladı. La Paz’da Yüksek Seçim Mahkemesinin (TSE) önünde açlık grevinde olan çok sayıda gösterici tutuklanarak gözaltına alındı.

Artan gösterilerin kontrolden çıkarak darbeci yönetimi devirmesinden korkan Áñez hükümeti, 18 Ekimi cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılması için son tarih olarak belirleyen bir yasa çıkarmak zorunda kaldı. Yasa, seçimleri daha fazla ertelemeye teşebbüs eden kişilere cezai yaptırımlar öngören hükümler içeriyor. Karar üzerine ulusal grevin ana düzenleyicileri COB ve Birlik Paktı (toplumsal hareketler ve taban örgütlerinin ulusal ittifakı) 14 Ağustosta düzenledikleri basın toplantısında, 18 Ekime kadar protesto gösterilerini askıya alacaklarını açıkladılar. Açıklamada, darbeci hükümetin seçimleri bir kez daha ertelemeye çalışması veya seçimlerdeki yenilgisini kabul etmeyi reddetmesi halinde kesin ve kaçınılmaz bir şekilde tekrar harekete geçeceklerini belirttiler.

Bolivyalı işçiler ve emekçiler faşist yönetimin baskılarına ve dayatmalarına karşı büyük bir kazanım elde etmişler, zorbalığa, hak gasplarına, açlık ve yoksulluğa karşı bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da mücadele edeceklerini göstermişlerdir.