Kapitalist sistemin II. Dünya Savaşı sonrasından 21. yüzyıl başlangıcına dek uzanan dönemi, tüm iniş ve çıkışlarına rağmen ekonomik yaşamda genel bir canlılık sergiledi.

İşçi sınıfı bugün örgütsüz ve dağınık durumdadır. İşçi sınıfına önderlik etme yeteneğindeki devrimci bir siyasal örgütlülüğün henüz ortada bulunmadığı, sınıfın sendikal örgütlerinin ise sendikal bürokrasinin boyunduruğu altında felçleştirilmiş olduğu bir durumda, işçi sınıfının en ölümcül saldırılara karşı bile anlamlı bir direniş mevzisi oluşturması mümkün gözükmüyor. Yine de, mevcut saldırıya karşı nasıl bir direniş hattının örülmesi gerektiği, bu direniş hattının hangi argümanlarla inşa edileceği sorunu öneminden bir şey kaybetmiyor. Yasaya karşı çıkmak adına, burjuva ideolojisinin şu ya da bu argümanını ileri sürerek, sendika bürokrasisinin bir kesimini harekete geçirmeye çalışmak belki kısa vadede sonuç verebilir, ancak bu olsa olsa burjuva ideolojisinin ve en başta da milliyetçiliğin ve devletçiliğin sınıfın geniş kitleleri arasında daha derin ve sağlam kökler salmasıyla sonuçlanacaktır.

Tarihte ilk defa insanlık, onun doğumuna ve gelişimine şahit olan bu gezegeni yok edecek araçlara sahiptir. Ama aynı araçlar, kapitalist azınlığın elinden alınır ve işçi demokrasisi bağlamında kullanılırsa, hiçbir beşeri ve maddi kaynak israf edilmeden, bu gezegeni açlığın, savaşların ve sefaletin sonsuza kadar silindiği bir cennet bahçesine dönüştürebilir. Bizi bugünkü duruma getiren kararlarda hiçbir söz hakkına sahip olmayan nüfusun büyük çoğunluğu, neyin tehlikede olduğuna dair bilinçlendirilmelidir.

6 Kasım 1981’de bizzat 12 Eylül Cuntası tarafından kurulan YÖK cenderesi tam 23 yıldır üniversiteli gençliğin ve eğitim emekçilerinin gırtlağını sıkıyor. Burjuvazinin siyasi gericiliğinin somut örneklerinden biri olan bu baskı aygıtı, 23 yıl önce bugün, yükselen toplumsal muhalefeti ve onun üniversitelerde yankılanan sesini bastırmak için kuruldu. YÖK ile birlikte üniversitelerde kurulan gerici ve anti-demokratik yönetimin amacı, bizlerin toplumsal sorunlara karşı duyarsızlaşarak sistemin ve egemen sınıfların her dediğini hiç düşünmeden kabullenen, edilgen ve pasif yığınlara dönüşmemizdi.

1932 Sonbaharında, bir Danimarkalı sosyal-demokrat öğrenci grubu, Rus Devriminin on beşinci yıldönümü konulu bir konuşma yapmak üzere Troçki’yi Kopenhag’a davet etti. Konuşma, 27 Kasım 1932’de yaklaşık 2 bin kişilik bir dinleyici kitlesi önünde yapıldı. Bu konuşma, Troçki’nin on bir yıllık son sürgünlüğü boyunca büyük bir dinleyici kitlesi önünde yaptığı tek konuşmaydı.

Latin Amerika ülkelerinin pek çoğu gibi Bolivya da kısa dönemde yeniden bir devrimci durumun eşiğine gelebilir. İşçi sınıfı ve ezilen kitlelerin iktidarı dahi alabilecekleri durumlarla karşılaşabiliriz. Ancak devrimci parti yaratılamadığı sürece, böyle bir durumda bile işçi sınıfının asla muzaffer olamayacağını söylemek kehanet olmaz. İktidarın belli bir süre elde tutulduğu fakat önderlik eksikliği yüzünden devrimin kaçınılmaz olarak yenildiği Paris Komünü deneyimi biliniyor. Dünya işçi sınıfının kapitalizm belasından kurtulabilmesi için Paris Komünü gibi yarım kalmış devrim deneyimlerine değil, yeni Ekimlerin yaratılmasına ihtiyacı var. Bolşevik tarzda örgütlenmiş devrimci bir parti olmadığı sürece, Bolivya'da, tüm Latin Amerika'da ve dünyanın her yerinde işçi sınıfının devrimci ayaklanmalarının yenilgisi kendini acı deneyimlerle göstermeye devam edecektir.

Sermaye sınıfı kendi çıkarları için işçi sınıfını mesleki dar görüşlülük, işkolu ve ulusallık düzeyinde bölmeye çabalamaktan geri durmaz. İşyerlerinde işçileri kadrolu, mevsimlik, çağrı usulü çalışan veya çırak-stajyer işçi statülerine ayırmak da işçi sınıfını bölmek ve gücünü zayıflatmak amacına hizmet eder. Oysaki, işçi sınıfının çıkarları mesleki, yerel ya da ulusal bölünmüşlükte değildir. Dünya işçilerinin çıkarları ortaktır. Daimi işçilerle çırak ve stajyer işçiler arasındaki bölünmüşlük sermaye sınıfının körüklediği bölünmüşlüktür. İşten atılma, atılanların yerine düşük ücretle çırak ve stajyer işçilerin çalıştırılması, fazla mesailere kalmak, daimi işçilerin karşılaştıkları bir dizi sorundur. Ancak işçi sınıfının gücü örgütlü birlikteliğinden gelir. İster daimi isterse çırak ve stajyer işçi olsun bölünmüşlük ve rekabet, işçi sınıfının hiçbir kesiminin sorunlarının bir tekini dahi çözmez, çıkarlarına hizmet etmez. Daimi işçiler, çırak ve stajyer işçiler, sınıf örgütlerinde ortak politikalar temelinde birleşerek ve emek güçlerini sömüren kapitalist sınıfa karşı ortak mücadele ederek sorunlarını çözeceklerdir.

Yoldaşlar, üniversitenizin üç yıllık çalışmalarını özetleyen belgeleri, hücre büronuzdan edindim. İsteğim üzerine kimi yoldaşlar, en önemli noktaların hepsini benim için işaretleyerek, belgelerden haberdar olma görevimi önemli ölçüde kolaylaştırdılar. Ve nasıl söyleyeceğimi bilmiyorum, belki benim ayıbım belki de kaybımdır ama, üniversitenizin çalışmalarını ne günlük ne de aylık olarak yakından izleme fırsatım oldu. Bu çalışmalar, yıldönümlerinde alışılagelen abartmalardan tamamıyla uzak olarak söylüyorum, istisnai ve dünya-tarihsel bir öneme sahiptir.

Daha önce aldıkları karar doğrultusunda, çeşitli Avrupa ülkelerinden gelerek Hollanda’nın Rotterdam kentinde toplanan 8000 liman işçisi, Avrupa Birliği Ulaştırma Bakanları Konseyi tarafından hazırlanan ve liman işçilerinin haklarına ve çalışma koşullarına saldırı niteliği taşıyan “Liman Paketi”ni protesto eden coşkulu bir miting düzenlediler.

Sendikalar işçi sınıfının birer silahıdırlar. Bu silah bugün paslı, mekanizması bozuk ve uzun süre kullanılmamaktan dolayı işe yaramaz haldedir. Hatta çoğu zaman işçi sınıfı bu silahı kullanmasını da bilmediğinden, burjuvazi tarafından bizzat kendisine karşı kullanılmaktadır. Ama bu durum onun bir silah olduğu ve hatta işçi sınıfının elinde bir silah olduğu gerçeğini değiştirmez. Yapılması gereken, bu silahı temizleyerek işler hale getirmek ve burjuvaziye doğrultmaktır. Ne var ki işçilerin çoğunluğu henüz bu bilinçten yoksun durumdadırlar. Dolayısıyla sendikalarda uzun soluklu, ciddi bir çalışma yürütülmeden, kaybedilmiş mevzilerin tekrar kazanılması mümkün olmayacaktır. Yapılması gereken, işçi sınıfına ve onun ideolojisine yakışır tarzda politikaların, militan bir sınıf sendikacılığı anlayışının savunulması ve örgütlenmesidir.

Bugün işçi hareketinin genç unsurları arasında bırakalım siyasal bir mücadeleyi, sendikal-ekonomik bir mücadelenin bile başarıyla yürütülebileceğine ve kazanımla sonuçlanabileceğine duyulan inanç son derece erozyona uğramıştır. Tam da bu noktada, işçi sınıfının 70’li yıllarda giriştiği mücadelelerden devrimci siyasal talepler taşıyan kesitleri aktarmak ve hatırlatmak, hafıza kaybının önüne geçmek için son derece önemlidir.